Architekci o tym, jak budować ekologiczne budynki

Co jest wyznacznikiem ekologicznego budynku? Czy może być piękny? Najbardziej ekologicznymi budynkami są wiekowe kamienice? I czy jesteśmy gotowi zrezygnować z luksusu na rzecz ekologii… O tym rozmawialiśmy podczas 4 Design Days 2023.

• Oliwia Drobnicka, architekt wnętrz, CEO, Ambasador Geberit, Projektowanie Wnętrz: Wprowadzanie budownictwa ekologicznego w pełnym zakresie do naszego życia to długi proces.
• Emilia Durka-Zielińska, architektka, właścicielka, Dom Architektów: Można ubrać budynek zarówno ekologicznie, jak i pięknie.
• Walenty Durka, architekt, właściciel, Dom Architektów: Zdrowe i naturalne materiały, cykl życia budynku, energooszczędność i piękno - to wszystko może funkcjonować razem.
• Maciej Franta, architekt, założyciel, Franta Group Architects: Za mało mówimy o tym, że architektura jest nam potrzebna.
• Oskar Grąbczewski, architekt, właściciel, OVO Grąbczewscy Architekci: Powinniśmy budować w sposób trwały, piękny i rozsądny. Takie budowanie będzie ekologiczne.
• Krzysztof Hajduk, Country Manager, FabricAir: Bardzo ważne są wspólne spotkania architektów i producentów, które stanowią okazję do podzielenia się ekologicznymi rozwiązaniami.
• Agnieszka Kaczmarska, architekt, ARSIS Atelier Projektowe Agnieszka Kaczmarska: Warto sięgnąć po rzeczy ponadczasowe i trwałe. To też jest ekologia.
• Dorota Koziara, projektantka, architekt wnętrz, kurator wystaw, Dorota Koziara Studio: Ekologiczne jest to, co wytrzymuje próbę czasu.
• Piotr Kuczia, architekt, założyciel, KUCZIA architects: Technologia czy materiały to drugorzędna rzecz. Najpierw musi być bardzo dobra architektura, która ma wartość, piękno i będzie chciała przetrwać jak najdłużej.
• Roland Stańczyk, architekt wnętrz, RS Studio Projektowe: Inaczej buduje się dla masowego odbiorcy, inaczej dla indywidualnego klienta.

Co jest wyznacznikiem ekologicznego budynku? Na jakie materiały, technologie i rozwiązania postawić? Ile to kosztuje? Czy ekologiczny budynek może być piękny? Pytali na początku dyskusji Mirella Firchał-Kępczyńska i Marcin Kępczyński, moderatorzy sesji "Budynek ekologiczny – jak go budować" w trakcie 4 Design Days 2023.

Dla Oskara Grąbczewskiego, architekta i właściciela, OVO Grąbczewscy Architekci, najlepszą definicję budynku ekologicznego podał niedawno austriacki architekt Dietmar Eberle.

To budynek zaprojektowany we właściwym miejscu, o pięknej formie, którą będziemy chcieli zachować, ale też z pewną podatnością na zmiany funkcjonalne. Raz zbudowany już w danym miejscu, będzie trwał i nie generował dodatkowego śladu węglowego. Dla mnie to kwintesencja ekologii – przekonuje Oskar Grąbczewski, architekt, właściciel, OVO Grąbczewscy Architekci.

Myśląc o ekologii, pamiętajmy o pięknie

Budynek ekologiczny musi być przemyślany i piękny. – Nie zapominajmy o jego pięknie i tym, że od samego początku ma wzbogacać otoczenie. Musi zostać harmonijnie wpisany w krajobraz i dostosowany do swojego kontekstu. Nie może być pustym, modnym popisem, który za pięć lat stanie się po prostu czymś zupełnie niezrozumiałym albo przestarzałym – zaznacza architekt.

Piotr Kuczia, architekt, założyciel, KUCZIA architects: Technologia czy materiały to jest zupełnie drugorzędna rzecz. Najpierw musi być bardzo dobra architektura, która ma wartość, piękno i będzie chciała przetrwać jak najdłużej

O tym, że budynek ekologiczny powinien wyróżniać się również dobrą architekturą wspomina też Piotr Kuczia, architekt, założyciel, KUCZIA architects. - Mieszkam od ponad dwóch dekad w Niemczech. Tam społeczeństwo jest z myśleniem ekologicznym aż za daleko. Zaczynają się skupiać nad bardzo technicznymi rozwiązaniami, parametrami czy materiałami. Zabijana jest w ten sposób kreatywność architektury. Od pięciu lat organizuje konkurs w Niemczech, w którym staramy się promować budynki, które wnoszą nie tylko dobry design, ale także wartość dodaną. W tym roku miałem trudności ze znalezieniem jakichkolwiek budynków w Niemczech, który można było nominować, bo wszystkie są bardzo nudne i nieciekawe – opowiada.

Emilia Durka-Zielińska, architektka i właścicielka, Dom Architektów uważa jednak, że można połączyć piękno z ekologią.

Można ubrać budynek zarówno ekologicznie, jak i pięknie. W tym widzę rolę architektów – twierdzi.

Najbardziej ekologiczne są wiekowe kamienice

Zdaniem Oskara Grąbczewskiego ekologiczny budynek zbudowany jest z takich materiałów i w takiej konstrukcji, żeby mógł trwać 50 czy 100 lat, a także podlegać remontom, przebudowie czy zmianie funkcji, ale w taki sposób, żeby nie wymagało to znaczących interwencji.

Oskar Grąbczewski, architekt, właściciel, OVO Grąbczewscy Architekci: Powinniśmy budować w sposób trwały, piękny i rozsądny. Takie budowanie będzie ekologiczne

Świetnym przykładem budynków ekologicznych są kamienice. – Kamienice mające po kilkaset lat, bywają adaptowane czy zmieniane ich funkcje. Kiedyś na parterze znajdowały się warsztaty rzemieślnicze, później sklepy spożywcze, a teraz banki. Taki budynek żyje. Wymaga pewnych nakładów, energii, czasu i wysiłku, żeby go utrzymać, ale to jest właśnie budynek ekologiczny – zauważa.

Przeciwieństwem jest trend budowania np. z kontenerów, ze względu na ich lekkość i szybką możliwość rozbiórki. To zdaniem architekta ślepa uliczka.

Powinniśmy budować w sposób trwały, piękny i rozsądny. Takie budowanie będzie ekologiczne – konkluduje Grąbczewski.

Dla Doroty Koziary, projektantki architektki wnętrz, Dorota Koziara Studio, ekologiczne jest to, co wytrzymuje próbę czasu. - I to nie tylko pod kątem wytrzymałości materiałów czy świetnie rozwijających się, energooszczędnych technologii. Przede wszystkim ten budynek wytrzymuje próbę czasu pod względem ponadczasowego piękna – dodaje.

Nie skupiajmy się na detalu

Dużo rozmawiamy o pewnego rodzaju detalu ekologicznym, czyli zastosowaniu materiałów, które mają lub nie mają śladu węglowego. Dyskusja dotycząca ekologii została zdominowana przez te technologiczne sprawy. Przez to nie ma właściwie miejsca na naukę: architekturę i urbanistykę, pozwalającą nam rozwiązywać dużo szersze spektrum problemów – zauważa Maciej Franta, architekt, założyciel, Franta Group Architects.

Z tym zgadza się Piotr Kuczia, architekt i założyciel, KUCZIA architects.

Technologia czy materiały to drugorzędna rzecz. Najpierw musi być dobra architektura, która ma wartość, piękno i będzie chciała przetrwać jak najdłużej – wtóruje Kuczia.

Jednak zdaniem Walentego Durki, architekta i właściciela, Dom Architektów, to z czego dziś budujemy ma bardzo ważne znaczenie. To podstawa ekologicznego budynku.

Walenty Durka, architekt, właściciel, Dom Architektów: Zdrowe i naturalne materiały, cykl życia budynku, energooszczędność i piękno - to wszystko może funkcjonować razem

Zdrowe i naturalne materiały, cykl życia budynku, energooszczędność i piękno - to wszystko może funkcjonować razem – podkreśla Durka.

Zdaniem Franty, to nauka pozwala nam na podejmowanie odpowiednich decyzji architektonicznych, które mogą być 100 razy bardziej ekologiczne niż ślad węglowy w konkretnym materiale. W tym architekt upatruje duży problem. - Zamiast zajmować się całościowym założeniem, jak zapomniana już w ogóle urbanistyka, planowanie miast z prawdziwego zdarzenia, to zamknęliśmy dyskusję w stylu: co bardziej - słoma, drewno czy stal - zostawia ślad węglowy – twierdzi.

Architekt namawia do zatrzymania się, zrobienia parę kroków do tyłu, przemyślenia, co już wie się o pewnych rozwiązaniach przestrzennych czy funkcjonowaniu miast. - Najpierw powinniśmy się na tym skoncentrować, a potem przejść do bardzo ważnych rzeczy, którymi jest na przykład zastosowanie odpowiednich materiałów – zaznacza.

Maciej Franta, architekt, założyciel, Franta Group Architects: Za mało jako architekci mówimy o tym, że architektura jest nam potrzebna

Za mało jako architekci mówimy o tym, że architektura jest nam potrzebna. Architektura to jest ta strefa, w której żyjemy 24 godziny na dobę, w przeciwieństwie do innych dziedzin i dlatego jest niesamowicie ważna w tym szerokim aspekcie – konkluduje Franta.

Od architektury wszystko się zaczyna.

Dla mnie architektura jest miejscem, które pozwala nasze wizje czy pomysły przekształcać w realne produkty – podkreśla Krzysztof Hajduk, Country Manager, FabricAir.

Krzysztof Hajduk, Country Manager, FabricAir: Bardzo ważne są wspólne spotkania architektów i producentów, które stanowią okazję do podzielenia się ekologicznymi rozwiązaniami

Jednak zdaniem eksperta, za mało o tym rozmawiamy. Bardzo ważne są wspólne spotkania architektów i producentów, które stanowią okazję do podzielenia się ekologicznymi rozwiązaniami. - Zajmuje się powietrzem i tym, żeby w sposób równomierny było dystrybuowane w budynkach, niekoniecznie przy wykorzystaniu najbardziej znanych metalowych systemów, ale tekstylnych. I wiem, że nie wszyscy mają tego świadomość. Dlatego tak ważne jest, aby się spotykać, rozmawiać i wymieniać wiedzą – przekonuje.

Zrezygnować z luksusu

Od  ekologicznego budowania nie ma odwrotu. Ekologia powinna towarzyszyć architektom  we wszystkich projektach. Jednak to, czy w duchu ekologii powstanie budynek czy wnętrze zależy przede wszystkim od inwestora.

Roland Stańczyk, architekt wnętrz, RS Studio Projektowe: Inaczej buduje się dla masowego odbiorcy, zaś inaczej dla indywidualnego klienta z górnej półki

– My, architekci działamy na bardzo wielu płaszczyznach. Inaczej buduje się dla masowego odbiorcy, zaś inaczej dla indywidualnego klienta z górnej półki. Choć nawet architektura komunalna, która musi z założenia być bardzo wydajna, bywa w pewien sposób ekologiczna przez pełnienie funkcji społecznej. Jednak część naszych działań dotyczy inwestorów oczekujących od nas projektów luksusowych. Oni chcą się wyróżniać czy zaspokoić próżność. To pewna historyczna ciągłość. Spójrzmy na te budowle, które trwają i nas zachwycają, to często pałace, kościoły i kamienice bogatych ludzi. To one tworzą spuściznę historyczną, w której żyjemy - zauważa Roland Stańczyk, architekt wnętrz, RS Studio Projektowe.

Zamożni chcą mieć duże domy. Wykorzystujemy coraz więcej przestrzeni, której nam brakuje. – Sama przestrzeń jest luksusem. Ludzie dążą do tego, żeby mieć własny kawałek świata. Musimy to przewartościować – twierdzi architekt.

Emilia Durka-Zielińska, architektka, właścicielka, Dom Architektów: Można ubrać budynek zarówno ekologicznie, jak i pięknie.

Zdaniem Emilii Durki-Zielińskiej, trzeba z czegoś zrezygnować. - Musimy dojść do wspólnego wniosku, że możemy mieć mniej i to zarówno ze względu etycznego, jak i ekologicznego – przekonuje.

Tylko, czy jesteśmy do tego predysponowani? Bo obecnie wydeptujemy ścieżką ku zagładzie. Coraz więcej ludzi przybywa i coraz więcej chce mieć. Jesteśmy egoistami – zastanawia się Stańczyk.

Dlatego według Emilii Durki-Zielińskiej, jeżeli ludzie mają potrzebę nabycia czegoś nowego, powinno to być wyłącznie ekologiczne. Od nabycia nowych rzeczy nie sposób uciec przy urządzaniu nowego mieszkania lub domu. – Zawsze trzeba kupić oświetlenie czy sanitariaty łazienkowe. Ale wybierajmy opcje energooszczędne, choć zapewne mogą być o 10 proc. droższe. W długofalowym myśleniu pozwalają nam z jednej strony zaoszczędzić pieniądze, a z drugiej zużywać mniej energii. To małe cegiełki prowadzące nas do ekologii – przekonuje Oliwia Drobnicka, architekt wnętrz, CEO, Ambasador Geberit, Projektowanie Wnętrz.

Agnieszka Kaczmarska, architekt, ARSIS Atelier Projektowe Agnieszka Kaczmarska: Warto sięgnąć po rzeczy ponadczasowe i trwałe. To też jest ekologia

Agnieszka Kaczmarska, architekt, ARSIS Atelier Projektowe Agnieszka Kaczmarska, nadmienia, że powinno się zawsze przemyśleć zakup. - Warto sięgnąć po rzeczy ponadczasowe i trwałe. To też jest ekologia – podkreśla.

Musimy zdać sobie sprawę, że wprowadzanie budownictwa ekologicznego i energooszczędnego do życia w pełnym zakresie to bardzo długi proces, ale warto nim podążać  – konkluduje Drobnicka.

Oliwia Drobnicka, architekt wnętrz, CEO, Ambasador Geberit, Projektowanie Wnętrz: Wprowadzanie budownictwa ekologicznego w pełnym zakresie do naszego życia to jest długi proces

Podobał się artykuł? Podziel się!