Badania architektoniczne wieży Twierdzy Wisłoujście

Muzeum Gdańska rozpoczyna badania architektoniczne Twierdzy Wisłoujście. Obiektem badań naukowców z Politechniki Gdańskiej będzie średniowieczna wieża Fortu Carre. Szczegółowe wyniki będą znane pod koniec stycznia 2019 r.

Charakterystyczna wieża, pełniąca funkcję latarni oraz punktu obserwacyjnego, została zbudowana została w 1482 r. Kolejne kondygnacje dodawano w XVI-XVII w., gdy wokół kamieniczek tworzących Wieniec oraz Fortu Carre powstawały kolejne wysokie zabudowania. Niestety wieży, nie było dane dotrwać w całości do dziś… To co widzą dziś przybywający tu turyści to namiastka jej dawnego wyglądu, np. nie odtworzono hełmu widocznego na starych, przedwojennych zdjęciach.

– W 1945 roku w wyniku sowieckiego ostrzału artyleryjskiego w wieży pojawiło się poważne pęknięcie, które było powodem zawalenia się konstrukcji w latach 50. XX w. Ocalał jedynie południowo-wschodni fragment ściany, o który oparto odbudowę przeprowadzoną dekadę później – mówi Maciej Flis, kierownik Twierdzy Wisłoujście, oddziału Muzeum Gdańska.

Badania architektoniczne mają na celu przedstawienie poszczególnych faz budowy wieży oraz Wieńca, użytych materiałów i stanu ich zachowania. To jednakże nie wszystko co interesuje muzealników.

– Zlecona analiza ma objąć także detale ceglane, kamienne, metalowe oraz drewniane. Te ostatnie dotyczą zwłaszcza otworów okiennych oraz drzwiowych, których położenie i wielkość zmieniano na przestrzeni setek lat. Spodziewamy się także użycia innych materiałów budowlanych. W oparciu o analizę optyczną i wymiarową będzie można rozpoznać ingerencje budowlane takie jak: rozkucia, czy przemurowania. Mało kto je zauważa, ale wprawne oko dostrzeże różnice w użytych zaprawach, cegłach, technice ich wykonania oraz sposobach ułożenia – mówi dr Katarzyna Darecka z Muzeum Gdańska, koordynator prac.

Dokumentacja ma w przyszłości stanowić podstawę do przeprowadzenia dalszych rewitalizacji, na których realizację Muzeum Gdańska będzie się starało pozyskać środki zewnętrzne. Planowane jest także przeprowadzenie analogicznych badań w kamieniczkach oficerskich tworzących część Wieńca wokół wieży.

Zespół badawczy z Politechniki Gdańskiej, pracujący na podstawie zezwolenia Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków, tworzą prof. PG, dr hab. inż. arch. Robert Hirsch oraz dr inż. arch. Piotr Samól, dr inż. arch. Anna Orchowska-Smolińska oraz mgr inż. arch. Arkadiusz Woźniakowski. Pierwszy z czwórki naukowców prowadził już badania w stanowiącym fragment Wieńca Domu Komendanta i specjalizuje się w problematyce architektonicznej gdańskich fortyfikacji. Na terenie fortyfikacji będą pracować planowo do końca 2018 r. Wyniki ich badań mają zostać przekazane do końca stycznia 2019 r.

Twierdza Wisłoujście jest unikatowym i niezwykle ważnym dla Gdańska, a także Europy, zabytkiem architektury obronnej. Wpisana została do rejestru zabytków w 1959 r. pod nr A-89 (obecnie A-1707), a w 2018 r. - ustanowiona Pomnikiem Historii.

Podobał się artykuł? Podziel się!