Odessa znajduje się wśród miast ubiegających się o organizację EXPO w 2030 roku. Gospodarz ma zostać wybrany w przyszłym roku, jednak już teraz można zobaczyć koncepcję masterplanu stworzonego dla EXPO w Odessie przez Zaha Hadid Architects.
Przedstawiciele pracowni Zaha Hadid Architects dołączyli do ukraińskiej delegacji, reprezentującej kraj na 171. Zgromadzeniu Ogólnym Międzynarodowego Biura Wystaw w Paryżu, aby przedstawić ofertę przetargową ODESA EXPO 2030.
EXPO w Odessie byłoby pierwszym w Europie Wschodniej. Byłoby również zgodne z przyjętą przez ONZ "Agendą 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju". Dlatego też główną ideą przyświecającą projektowi Zaha Hadid Architects jest gospodarka obiegu zamkniętego, a po zakończeniu wystawy wszystkie obiekty mają zostać ponownie wykorzystane.
Architekci zaplanowali teren EXPO 2030 wokół pięciu głównych elementów. W jego centrum znajdzie się bulwar główny, będący swoistym hubem komunikacyjnym dla uczestników EXPO – to przy nim znalazłyby się wszelkie usługi, logistyka i zakwaterowanie dla uczestników i gości. Bulwar ten będzie również łączył wszystkie obszary EXPO. Na południe od niego zaprojektowano szereg placów z pawilonami narodowymi, a na północy – nadmorski eko-park położony przy ujściu rzeki Khadzhibey.
Ale to, co najistotniejsze w koncepcji ODESA EXPO jest możliwość ponownego użycia konstrukcji powstałych na jego użytek. Cały masterplan skoncentrowany jest wokół czterech dużych centralnych pawilonów, które po EXPO miałyby się stać pierwszym ośrodkiem wystawienniczym południowej Ukrainy, zapewniając w sumie 80 tys. mkw. elastycznych hal wystawienniczych, centrum konferencyjne i hotel.
W projekcie przewidziano również odnawialne źródła energii: na dachach pawilonów ma się pojawić fotowoltaika, a do specjalnej mikrosieci EXPO 2030 podłączone zostaną turbiny wiatrowe. Obiekt miałby być nie tylko samowystarczalny energetycznie, ale również zaopatrywać lokalną społeczność w energię odnawialną.
Rewolucyjne podejście architekci zastosowali jednak w odniesieniu do pawilonów narodowych. Po EXPO 2030 modułowe pawilony czeka rozbiórka i ponowne rozmieszczenie w całej Ukrainie, tym razem z nadaniem im nowej funkcji budynków obywatelskich, takich jak szkoły, przedszkola czy miejsca pracy (po zakończeniu wystawy uczestnicy będą mogli wybrać, czy chcą przetransportować moduły z jakich zbudowano ich pawilony do swoich krajów czy przekazać do ponownego montażu na terenie całej Ukrainy). Dzięki temu, teren wokół nowo powstałego centrum konferencyjnego i hal wystawienniczych zostanie przywrócony naturze wraz z utworzonym eko-parkiem – wszystko w niedalekiej odległości od centrum miasta.
Jak przekonują autorzy masterplanu, indywidualne podejście do projektowania i budowy pawilonów narodowych na poprzednich wystawach EXPO prowadziło do wyższych kosztów budowy i wyższej emisji węgla. "Indywidualne" pawilony cechowała również mniejsza elastyczność w kontekście ich późniejszego wykorzystania. Dlatego też koncepcja ODESA EXPO 2030 przewiduje wykorzystanie elastycznych modułowych systemów.
Krajom uczestniczącym w wystawie oferowane będą różne opcje zaprojektowania pawilonu przy użyciu wspomnianego systemu modułowego. Modułowe elementy będą częściowo składać się ze standardowego pawilonu o powierzchni 1600 mkw., który będzie można łączyć z innymi modułami umożliwiającymi indywidualizację w duchu kultury danego kraju. Cyfrowy konfigurator będzie umożliwiał wybór i łączenie różnych komponentów, dostosowanie projektu elewacji oraz selekcję materiałów o możliwie najniższym śladzie węglowym.
Nie tylko konstrukcje stworzone na potrzeby Expo mają zostać ponownie wykorzystane, ale również materiały wykorzystane przy jego budowie mają pochodzić z recyklingu, a dokładniej ze zniszczonych i rozebranych budynków z terenów południowej Ukrainy.
© Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
Założyciel, Architekt Studio ADS
Partner Horizone Studio
architekt, współwłaściciel WXCA
współwłaściciel, architekt BB Architekci
architekt, urbanista ArKuS Biuro Projektowo-Doradcze
właściciel, główny projektant FAAR architekci