Miał być 80-metrowy wieżowiec, pozostanie dwupiętrowa oficyna? Co dalej z Białym Budynkiem w Warszawie?

Miał być 80-metrowy wieżowiec spod kreski JEMS, może zostać dwupiętrowa kamienica. Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił skargę Gminy Żydowskiej w sprawie wpisu do rejestru zabytków Białego Budynku przy ul. Twardej 6 w Warszawie.

Gmina Żydowska nie godzi się z wpisem do rejestru zabytków tzw. Białego Budynku obok Synagogi Nożyków, podaje Gazeta Wyborcza. Według jej planów w miejscu budynku miałby powstać 80-metrowy wieżowiec spod kreski JEMS Architekci.

Bogata historia Białego Budynku

Tak zwany Biały Budynek to dwupiętrowa oficyna mieszcząca się przy ul. Twardej 6 w sąsiedztwie Synagogi Nożyków. Jak przypomina Gazeta Wyborcza powołując się na Narodowy Instytut Dziedzictwa, pierwszy murowany budynek w tym miejscu powstał na początku lat 20. XIX wieku. Obiekt od tamtego czasu był wielokrotnie przebudowywany (pierwotna "wersja" miała np. tylko jedną kondygnację), jednak tym co zachowało się z tamtego okresu są ceglane piwnice. W okresie międzywojennych gmach został po raz kolejny przebudowany – tym razem według projektu spod kreski Edwarda Seydenbeutla.

Służący od ponad 100 lat warszawskiej społeczności żydowskiej budynek przez lata zmieniał nie tylko formę, ale również właścicieli i funkcję. W rozbudowanym według projektu Seydenbeutla gmachu mieściło się m.in. ambulatorium lekarskie Gminy Żydowskiej, które działało także w czasie okupacji. Z tamtych czasów ostały się inskrypcje w językach polskich, hebrajskim i jidisz. Co ciekawe, oficyna przetrwała wojnę bez znacznych uszkodzeń.

Historia wpisów do rejestru zabytków równie bogata, co historia gmachu

Jak się okazuje "przygoda" Białego Budynku z rejestrem zabytków również jest długa i bogata. Jeszcze w 2006 roku o jego wpis zabiegał Zespół Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa Warszawy "ZOK" - prośbę odrzucił w 2012 roku ówczesny konserwator. Później, w 2019 roku, ochroną zostało objęte tylko zachodnie skrzydło. Wreszcie, w 2021 roku do rejestru zabytków wpisano cały budynek. Teraz jednak od decyzji konserwatora odwołała się Gmina Żydowska do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Gmina ma wobec terenu inne plany i nie chce utrzymywać budynku, którego remont się jej zdaniem nie opłaca. W miejscu dwupiętrowej oficyny miałby powstać 80-piętrowy wieżowiec zaprojektowany przez pracownię JEMS Architekci. Gmina swoje plany tłumaczy potrzebą obiektu komercyjnego, który przynosiłby jej dochody pozwalające pokryć funkcjonowanie Gminy. 

Skarga odrzucona – co teraz?

Wpis oficyny do rejestru zabytków podtrzymał jednak sprawujący funkcję generalnego konserwatora zabytków, wiceminister Jarosław Sellin. Wiceminister powołał się na "interes społeczny, przejawiający się w zachowaniu dla przyszłych pokoleń obiektu będącego świadectwem funkcjonowania w Warszawie społeczności żydowskiej". Gmina Żydowska zaskarżyła tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. 18 stycznia br. na posiedzeniu WSA resort podtrzymał wpis, odrzucając skargę gminy.

Od wyroku WSA przysługuje odwołanie do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Źródło: https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,29414031,plany-wiezowca-przy-synagodze-nozykow-trafia-do-szuflady-wyrok.html

Podobał się artykuł? Podziel się!