Muzeum Susch Grażyny Kulczyk otworzy się w 2019 roku

Muzeum sztuki nowoczesnej w szwajcarskim Susch to jeden z flagowych projektów Grażyny Kulczyk. Budowa obiektu rozpoczęła się w 2016 roku - w 2 lata udało się ukończyć realizację projektu przełomowego zarówno pod względem architektonicznym, jak i formuły artystycznej. Muzeum Susch, zlokalizowane w pobliżu Davos i St. Moritz, tworzy wyjątkową w skali świata przestrzeń dla eksperymentu w sztuce współczesnej. Muzeum obejmie tworzone specjalnie z myślą o miejscu realizacje wybitnych polskich i światowych artystów, program rezydencji, platformę dyskusji i liczne wydarzenia.

Muzeum mieści się w miejscu dawnego dwunastowiecznego klasztoru i browaru - obejmuje 25 sal i ponad 1500 m2 przestrzeni wystawienniczej, a także bibliotekę, salę przeznaczoną na wykłady i performanse oraz biura. Oficjalne otwarcie zaplanowano na 29 grudnia, a już od 2 stycznia 2018 r. instytucja otworzy swoje podwoje dla publiczności.

„Jednym z istotnych obszarów, które będzie eksplorować Muzeum Susch, jest podważanie istniejących kanonów i struktur. Artyści, nurty i idee, które dotąd były marginalizowane lub pozostawały poza kanonem, znajdą się na głównej scenie i otrzymają szansę wysłuchania. Wyraźnie widoczne będą tu dwa obszary, wokół których koncentruje się cała moja kolekcja. Z jednej strony, celem Muzeum Susch jest wspieranie dialogu między sztuką powstającą w Europie Środkowo-Wschodniej a szeroko rozumianym Zachodem. Z drugiej strony - skierowanie uwagi świata na sztukę wybitnych kobiet” – mówi Grażyna Kulczyk. „Dla mnie osobiście to także inwestycja w realizację mojej misji: promowania Polski zagranicą. Obiekt na tym poziomie, tworzony przez najwybitniejszych architektów i artystów, zlokalizowany w sercu Europy odwiedzanym przez liderów opinii z całego świata, będzie odważną wizytówką Polski. Postawi nas w międzynarodowym gronie najciekawszych projektów tej klasy. Zawsze powtarzam, że dziś o pozycji międzynarodowej kraju, obok jego siły gospodarczej czy politycznej, decyduje wizerunek, relacje i kultura – wierzę w takie narzędzia miękkiej dyplomacji, a Polska w obszarze kultury i sztuki ma się czym chwalić”.

Misja

Grażyna Kulczyk przykłada szczególną wagę do swojej roli ambasadorki polskiej oraz środkowo
i wschodnioeuropejskiej sztuki współczesnej, która przez długi czas pozostawała poza międzynarodowym kanonem, ignorowana przez zachodnich krytyków i kolekcjonerów z powodu politycznej atmosfery w krajach byłego bloku wschodniego. Strategia kolekcjonerska Grażyny Kulczyk odzwierciedla dwa kluczowe pola zainteresowań w obszarze sztuki. Pierwszym jest otwieranie nowych perspektyw na wielowątkowe relacje pomiędzy Wschodem a Zachodem oraz podkreślanie istniejących jednocześnie pomiędzy dziełami polskimi i międzynarodowymi kontrastów i podobieństw. Drugim kluczowym wątkiem jest uwaga poświęcona artystkom kobietom, które przez lata były marginalizowane w publicznych zbiorach oraz ekspozycjach. Perspektywa ta nadaje pracy Grażyny Kulczyk cech feministycznej misji. Jako niezależna, kreatywna kobieta biznesu, kolekcjonerka podkreśla bliską emocjonalną więź z kobietami i zrozumienie dla problemów, z którymi mierzą się w swoich przedsięwzięciach. Jej kolekcja odzwierciedla tę wrażliwość i stanowi zaproszenie do wspólnego starania o uznanie i większą widoczność kobiet - zarówno jako artystek, jak i w innych dziedzinach.

Lokalizacja

Ufundowane przez Grażynę Kulczyk Muzeum Susch mieści się na terenie dawnego dwunastowiecznego założenia klasztornego na szwajcarskim odcinku historycznego szlaku pielgrzymek do Santiago de Compostela. Położone jest w zabytkowej wiosce w regionie Engadyny, graniczącym jednocześnie
z Włochami, Austrią oraz Liechtensteinem. Ta urokliwa alpejska dolina od wieków stanowiła miejsce aktywnej wymiany kulturowej. Wielu artystów i intelektualistów, będąc pod kolosalnym wrażeniem zastanego krajobrazu, postanowiło w Engadynie zamieszkać lub spędzać swój czas twórczy. W przeszłości do jej najbardziej znanych miłośników należeli między innymi Rainer Maria Rilke, Friedrich Nietzsche, Giovanni Segantini czy Ernst Ludwig Kirchner. Podobnie i dziś, dolina Engadyny stanowi źródło inspiracji dla nowego pokolenia artystów i myślicieli. Muzeum Susch, pozostając w ścisłym dialogu z bogatą historią miejsca i lokalną społecznością, jest kontynuatorem tego dziedzictwa. Susch jedynie pozornie jest miejscem odciętym od cywilizacji. Choć osłonięte z każdej strony pasmami wysokich gór, znajduje się jedynie trzy godziny drogi od Zurichu, Bazylei czy Berna. Ponadto, tuż za przełęczą, w Davos, ulokowało się Muzeum Ernsta Ludwiga Kirchnera, a nieopodal w Chur można obejrzeć nowo udostępnione Bündner Kunstmuseum projektu Estudio Barozzi Veiga z Barcelony. W dolinie Engadyny można także znaleźć liczne wiodące galerie sztuki współczesnej – warto wspomnieć tu o Tschudi, Vito Schnabel, Andrea Caratsch i Monica De Cardenas.

Architektura

Wygląd zewnętrzny muzeum stanowi odzwierciedlenie jego bogatego, a zarazem ascetycznego wnętrza. Jest on także przedłużeniem historycznej (i geologicznej!) bryły zabytkowego browaru wbudowanego
w skałę. Architektonicznie, motywem przewodnim jest tu podkreślenie istniejącej topografii skalnej otoczenia. Górska panorama potęguje wrażenie, jakie na zmysłach odwiedzających wywiera budowla, ugruntowana zarówno na historycznych, jak i naturalnych granicach.

Była plebania, hospicjum i budynki gospodarcze stanowiły część założonego w 1157 r. klasztoru na przełęczy Flüela, będącego niegdyś przystankiem dla pielgrzymów podróżujących do Rzymu lub Santiago de Compostela. Budynek browaru został dobudowany w XIX w. Aby pomieścić Muzeum Susch, istniejąca konstrukcja została poddana rewitalizacji i rozbudowie pod kierunkiem miejscowych szwajcarskich architektów Chaspera Schmidlina i Lukasa Voellmy’ego. Obaj architekci mają doświadczenie w renowacjach tradycyjnej architektury domów rejonu Engadyny oraz projektowaniu przestrzeni galerii sztuki. Ścisły związek z regionem był czynnikiem rozstrzygającym, gdy Grażyna Kulczyk decydowała się nawiązać współpracę z tą młodą, lecz doświadczoną, firmą architektoniczną.

Dopełnieniem do budynku browaru są obszerne podziemne przestrzenie wystawiennicze, połączone
w naturalny sposób z istniejącymi już strukturami. Duża część kubatury jest niewidoczna z zewnątrz, ponieważ historyczny browar jest wbudowany w skałę i częściowo mieści się pod ziemią. Budynek raczej łączy się z obrazem i charakterem wsi niż z nim kontrastuje. Wizyta w muzeum będzie doświadczana jako zapadająca w pamięć podróż przez różnorodne przestrzenie: od klasycznego białego sześcianu, przez jaskinie, po zróżnicowane architektonicznie sale, które umożliwią eksperymentalną prezentację sztuki współczesnej. Równie istotne jak wnętrze jest otoczenie muzeum, zaprojektowane przez uznanego architekta krajobrazu Günther Vogta (odpowiedzialnego m.in. za projekt otoczenia Tate Modern). Vogt zaprojektował pejzaż, będący przedłużeniem wewnętrznych korytarzy bryły. Wciągająca ścieżka poprowadzi gości muzeum i publiczność przez wielopoziomowy górski krajobraz.

Podobał się artykuł? Podziel się!