"Myślenie miastem" - wystawa o architekcie Janie Zawiejskim w Muzeum Historycznym

Architekt Jan Zawiejski - twórca budynku Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie i gmachów kilkunastu krakowskich szkół - jest bohaterem wystawy "Myślenie miastem" otwartej w środę w Muzeum Historycznym.

"Wszystkie budynki, które zaprojektował w Krakowie Jan Zawiejski dalej pełnią swoją funkcję i stanowią żywą tkankę miasta. To, co go wyróżniało spośród architektów krakowskich działających na przełomie XIX i XX wieku, to ogromne przywiązanie do Krakowa. Dla niego budowanie było służbą miastu, którą realizował poprzez wznoszenie budynków publicznych" - powiedziała PAP kuratorka wystawy Kamila Twardowska. "On +myślał miastem+, co akcentujemy w tytule wystawy. Pobierał nauki za granicą i wszystko, czego się nauczył chciał oddać rodzinnemu miastu. Kraków to najważniejszy temat twórczości Jana Zawiejskiego" - podkreśliła.

Zawiejski pochodził z rodziny bogatych kupców żydowskich. Studiował w Bawarskiej Szkole Politechnicznej w Monachium oraz w Szkole Politechnicznej w Wiedniu. W latach 1900-22 był architektem Budownictwa Miejskiego w Krakowie.

Na wystawie w Kamienicy Hipolitów obejrzeć można stworzone przez Zawiejskiego rysunki architektoniczne i archiwalne zdjęcia kilku kamienic czynszowych, w tym przepięknej kamienicy Mojżesza Ohrensteina u zbiegu ul. Dietla i Stradom oraz czternastu szkół, w tym gmachów przy ul. Wąskiej, Lubomirskiego, Topolowej i Starym Kleparzu. Prezentację otwiera makieta dzieła, które przyniosło mu największą sławę - otwartego w 1893 r. Teatru Miejskiego, dziś Teatru im. Juliusza Słowackiego.

Zwiedzający zobaczą, jak miał wyglądać niezrealizowany nigdy gmach miejskiego ratusza z ciekawą ikonografią. Na jego fasadzie pojawiły się: polski Orzeł i litewska Pogoń, herby oraz postacie polskich władców. Gmach miała wieńczyć figura Herkulesa zabijającego hydrę lernejska, która była symbolem Habsburgów. Są też niezrealizowane projekty: Teatru Ludowego z 1907 r., w który miał być prezentowany lżejszy repertuar, a którego bryłę architekt wzorował na krakowskiej szopce oraz projekt grobowca prezydenta Juliusza Leo.

Twórcy wystawy pokazują Zawiejskiego także w przestrzeni prywatnej poprzez makietę jego mieszkania w tzw. Jasnym Domu u zbiegu ul. Biskupiej i Łobzowskiej oraz pamiątki: pocztówki i maszynopisy jego własnych utworów literackich, przyznany mu przez przyjaciół Order Zasługi Kawalerskiej "Veterano Amoris", zaproszenia i plany spotkań towarzyskich.

Ekspozycję zamyka sala, w której prezentowane są fragmenty broszury wydanej przez Zawiejskiego w 1907 r. W tekście rozważa on zmiany zachodzące w przestrzeni miasta i stawia pytania o przyszłość architektury. "Po ponad stu latach jego spostrzeżenia nie tracą aktualności" - powiedziała Kamila Twardowska.

Wystawa "Myślenie miastem. Architektura Jana Zawiejskiego" potrwa do 22 kwietnia. Będą jej towarzyszyć spacery architektoniczne po Krakowie, gra miejska oraz warsztaty dla dzieci.

Podobał się artykuł? Podziel się!