Niezwykłe projekty przestrzeni miejskich z kraju i zagranicy

Skwery, place, promenady to miejsca w miastach, gdzie toczy się życie, mieszkańcy i turyści mogą wyjść na spacer czy usiąść i odpocząć. Przyjrzeliśmy się pomysłom na tę przestrzeń publiczną z różnych miast Polski i świata.

Plac Pięciu Rogów

Na początku lipca br. do użytku mieszkańców oddany został odmieniony Plac Pięciu Rogów. Otwarty zadrzewiony plac Pięciu Rogów – powstały w miejscu rozległego ruchliwego skrzyżowania ulic Chmielnej, Brackiej, Kruczej, Zgoda i Szpitalnej – zaprojektowali architekci z pracowni WXCA i Michał Kempiński na podstawie koncepcji architekta Kacpra Ludwiczaka.

Nowy plac ma być miejscem, przez które można nie tylko przejść, ale również warto zatrzymać się w nim na dłużej. Ruch samochodów prywatnych ograniczony został do dojazdów do posesji, na podstawie specjalnego identyfikatora. Na placu jest przestrzeń na ogródki gastronomiczne i wydarzenia plenerowe. Odpocząć w cieniu pozwoli też zielony skwer z fontanną i liczne ławki.

Plac Pięciu Rogów w Warszawie, fot. UM Warszawa

 Przed przystąpieniem do prac projektowych Placu Pięciu Rogów poddano analizie sposoby poruszania się w tym obszarze. Jak podkreślają architekci ich nadrzędną ideą było zwrócenie warszawiankom i warszawiakom przestrzeni przez lata zajmowanej przez samochody.

Na placu pojawiła się zieleń, której wcześniej tutaj nie było. Zasadzono 22 dorodne klony polne wysokie na ok. 9 metrów - największe drzewa zasadzone kiedykolwiek w ramach miejskich inwestycji. Projekt był poprzedzony dogłębną analizą i konsultacjami społecznymi. Na życzenie mieszkańców zaprojektowano np. nieckę z fontanną. Przestrzeń Placu Pięciu Rogów zaprojektowano bez barier architektonicznych.

Plac Eleftheria Square w Nikozji

Architekci z pracowni Zaha Hadid Architects zaprojektowali Eleftheria Square jako główne miejsce spotkań mieszkańców Nikozji. Miasto z jednej strony dzielą masywne weneckie fortyfikacje, które odseparowują stare miasto od jego współczesnych dzielnic z drugiej – tzw. Zielona Linia, wyznaczająca granicę pomiędzy zamieszkaną przez Greków częścią miasta, a terenami, na których mieszka ludność pochodzenia tureckiego. 

Architekci zaprojektowali plac, jako początkową fazę znacznie większego planu urbanistycznego, który ma być katalizatorem zjednoczenia stolicy. Plac Eleftheria Square położony jest nieopodal centrum miasta i sąsiaduje ze wspomnianymi weneckimi murami, na które zapewnia niezakłócony widok oraz suchą fosą otaczającą miasto, która została udostępniona do użytku publicznego. Renowacja placu obejmowała rozległe wykopaliska archeologiczne, a także prace naprawcze i związane z ochroną zabytkowych murów.

Przestrzeń publiczna Eleftheria Square w Nikozji spod kreski Zaha Hadid Architects. fot. Laurian Ghinitoiu

W obszarze fosy powstały nowe place miejskie, ogrody oraz promenady, wzdłuż których nasadzono palmy. Nowa fosa po metamorfozie ma potencjał stać się zielonym orbitalnym parkiem otaczającym miasto. ZHA przedstawili bowiem propozycję, aby nowe tereny zielone rozszerzyć wzdłuż starożytnych murów miejskich, otaczając nimi całą Nikozję, łącząc w ten sposób społeczności zamieszkujące miasto.

Dziedziniec Urzędu Miejskiego w Poznaniu

Realizowana etapami od 2015 roku rewitalizacja kompleksu budynków Urzędu Miasta Poznania spod kreski Atelier Starzak Strebicki przyniosła m.in. powstanie ogólnodostępnej przestrzeni publicznej w miejscu istniejącego dziedzińca. Wcześniej znajdował się tam parking, teraz – jest miejsce spotkań mieszkańców z wielofunkcyjnymi meblami miejskimi i nową zielenią.

Dziedziniec Urzędu Miejskiego w Poznaniu, fot. Mateusz Bieniaszczyk

Owe meble to jednak coś więcej niż klasyczne ławki. Oprócz dużych okrągłych ławek wokół rosnących na placu wcześniej klombów, na zestaw mebli miejskich składa się również czternaście mobilnych siedzisk oraz dwadzieścia całorocznych donic z zielenią. Mobilne siedziska można dowolnie ustawiać w zależności od potrzeb – na przykład tworzyć z nich amfiteatralną widownię. Za projekt całości odpowiada pracownia Atelier Starzak Strebicki.

One Green Mile w Mumbaju

MVRDV we współpracy ze StudioPOD przekształcili szereg zaniedbanych przestrzeni pod miejskim wiaduktem w Mumbaju w przestrzeń publiczną do spotkań i integracji mieszkańców. Apodyktyczny element betonowej infrastruktury przemienił się w przestrzeń służącą lokalnej społeczności. Przestrzeń została podzielona na publiczne "pokoje" o różnych funkcjach, a sinusoidalne niebieskie pasy pomogły stworzyć spójną tożsamość wizualną miejsca.

Pod wiaduktem w Mumbaju powstała przestrzeń publiczna One Green Mile, fot. Suleiman Merchant

Ważną rolę w projekcie odgrywa zieleń, rozciągając się w zasadzie na całą przestrzeń. Roślinność pnie się na serii ekranów przesłaniających przestrzeń od strony sąsiadującej ulicy, obrasta łuk wejściowy, "rośnie" w murkach oporowych i donicach. 

Ogrody Anny na terenie łódzkiej Fuzji

Na terenie zabytkowych zakładów włókienniczych Karola Scheiblera w Łodzi w lipcu ubiegłego roku oddano Ogrody Anny. Architekci ze studia Medusa Group zaprojektowali miejsce o charakterze ogólnodostępnej przestrzeni pomyślanej jako współczesna interpretacja nowego, miejskiego dziedzińca w otoczeniu historycznych budynków. Plac przed secesyjną elektrownią w nowej odsłonie ma swą różnorodnością łączyć ludzi.

Ogrody Anny na terenie łódzkiej Fuzji, fot. mat. prasowe Echo Investment

Ogrody Anny zostały podzielone na dwie strefy - mineralną i wegetalną. Wegetalna skoncentrowana jest na zieleni, ale nie tej strzyżonej kosiarkami lecz naturalnej, dającej cień i utrzymującej wody opadowe długo w swojej strukturze. Mineralna wysypania jasnym łamanym tłuczniem, pozwala przesiąkać wodom opadowym, ale i oddychać glebie, zacieniona jest porastającymi ją drzewami. 

V Plaza w Kownie

Architekci z niemieckiej pracowni 3deluxe jeszcze w 2015 roku podjęli się zaprojektowania kompletnej transformacji placu Unity Square w Kownie na Litwie wraz z metamorfozą budynków, które zamykały jego przestrzeń od wschodu. Przestrzeń, która wcześniej pozostawała w dużej części niewykorzystanym placem otoczonym budynkami z różnych okresów historycznych, została przeprojektowana tak, aby odzwierciedlać innowacyjny charakter kraju, który uważany jest za pioniera cyfryzacji. Prace na budowie nowego V-Plaza trwały trzy lata.

Plac Unity Square przemieniony w V-Plaza, proj. 3deluxe, fot. Norbert Tukaj

Historyczny plac o powierzchni 22 mkw. został przekształcony w przestrzeń tętniącą życiem, której koncepcja architektoniczna skupia się na przyszłości i potrzebach komunikacyjnych młodego, dynamicznego pokolenia, oferując miejsce do wypoczynku i rekreacji w samym środku miasta. Można tutaj swobodnie wypić kawę w przerwie na lunch czy popracować na świeżym powietrzu, a także pojeździć na deskorolce czy pobawić w wodzie.

V-Plaza to przestrzeń pomiędzy nowoczesnymi biurowcami o jasnych, futurystycznych fasadach, nawiązująca do nich formą, będąca jednocześnie celebracją współczesnej mobilności w miastach. Jak określają go sami architekci, jest hybrydą skateparku i placu zabaw, gdzie rowerzyści i piesi przemieszczają się po organicznie zakrzywionych poziomach, zlokalizowanych pomiędzy oazami spokoju – wyspami z trawnikami, fontannami, kawiarenkami i restauracjami.

Promenada w Świnoujściu

Wypoczywając nad Bałtykiem nie sposób nie skorzystać choć raz z nadmorskiej promenady. Spacery deptakiem to niemal obowiązkowy punkt wakacji nad morzem. Stają się jednak szczególnie przyjemne jeżeli ów deptak może się pochwalić walorami architektonicznymi. Tak jest w przypadku promenady w Świnoujściu zaprojektowanej przez pracownię Pniewski Architekci, która zdobyła tytuł najlepszej przestrzeni publicznej województwa zachodniopomorskiego.

Promenada Historyczna w Świnoujściu w nowej odsłonie. fot. Pniewski Architekci

„Nowa” promenada to w istocie przebudowana historyczna promenada główna w mieście, która została powiększona o nowy ciąg rekreacyjno-sportowy nazwany „ścieżką zdrowia”. Powstały m.in. zegar wodny, teżnia, ścieżka rowerowa i ogród sensoryczny. Całości efektownego wyglądu dodają indywidualnie zaprojektowane meble miejskie.

Open Air Museum Cieszyn

W Cieszynie nad samym brzegiem rzeki Olzy znajduje się jedno z najbardziej oryginalnych muzeów w Polsce. Architekci z pracowni RS+ wykorzystali zaniedbany, zadrzewiony wąski pas terenu nad stromym brzegiem rzeki, jako nośnik ekspozycji opowiadającej dzieje miasta.

Open Air Museum, fot. Tomasz Zakrzewski

Najbardziej imponującym elementem stworzonego przez nich projektu są umieszczone wzdłuż granicznej rzeki Olzy podświetlane „Koła Czasu” – elementy małej architektury, które za pomocą znajdujących się na nich kodów QR przekazują informacje o ważnych wydarzeniach w historii miasta, a widziane z drugiego brzegu rzeki, zwłaszcza świecąc o zmierzchu, przyciągają uwagę i zachęcają do odwiedzenia muzeum.

Oprócz pełnienia roli swoistego zawołania dla spacerowiczów po czeskiej stronie, „Koła Czasu” są również miejscem odpoczynku, oferując wygodne, drewniane, zadaszone siedziska, na których mogą odpocząć przechodnie. Poza efektownymi "Kołami Czasu" młodych ludzi do miejsca ma również przyciągnąć przeprojektowany trakt pieszo-rowerowy, w którym pojawiła się zróżnicowana zieleń, a także usytuowane pomiędzy drzewami siedziska-platformy.  

Podobał się artykuł? Podziel się!