Przyszłość Młodego Miasta w Gdańsku. Jakie wnioski przyniósł zakończony dialog społeczny?

Zakończył się dialog społeczny związany z Młodym Miastem w Gdańsku. Toczące się od września spotkania, których inicjatorem jest prof. Piotr Lorens, Architekt Miasta Gdańska miały formę debat, warsztatów, dyskusji i wykładów, w których udział wzięli architekci, mieszkańcy, miejscy aktywiści, przedstawiciele świata kultury, sztuki i rozrywki, ale również sami inwestorzy.

• Dobiegł końca zaininicjowany we wrześniu proces dialogu społecznego w związku z toczącymi się procesami inwestycyjnymi na terenie Młodego Miasta w Gdańsku.
• To pierwszy raz, gdy tak różne środowiska, jak architekci, mieszkańcy, aktywiści, inwestorzy, przedstawiciele świata kultury, sztuki i rozrywki miały okazję wspólnie pracować i wyrazić swoje potrzeby w obszarze przyszłego charakteru tworzącej się nowej dzielnicy Gdańska.
• Wśród poruszanych wątków pojawiły się zagadnienia dostępności architektonicznej, zagospodarowania terenów nadwodnych i Młodego Miasta jako dzielnicy wielofunkcyjnej.

Proces prowadzony był przez gdańską organizację pozarządową Inicjatywa Miasto, która podjęła się zadania przeanalizowania potrzeb i interesów wyjątkowo zróżnicowanych środowisk. Wymagało to stworzenia warunków do otwartej i nieograniczonej dyskusji, z udziałem każdej ze stron dialogu. Konsultacje prowadzone są w kluczowym momencie rozwoju dzielnicy i projektów tę wizję urzeczywistniających. Są zarazem ważnym krokiem w stronę stworzenia uspójnionej, uzgodnionej z wszystkimi interesariuszami, wizji rozwoju dzielnicy i dają szansę na lepszą koordynację procesów, a w efekcie na jakość i przyjazność w na nowo kształtowanej przestrzeni miejskiej.

– Postawione przed nami za zadanie polegało na zmapowaniu opinii wszystkich interesariuszy – mówi Piotr Czyż, prezes stowarzyszenia Inicjatywa Miasto. – Wizja Młodego Miasta sprzed 20 lat, gdy krystalizowała się pierwsza wizja zagospodarowania tego obszaru jest znacząco, jeżeli nie radykalnie inna od wizji dzisiejszej. Wynika to zmiany uwarunkowań społeczno-gospodarczych, ale i zmiany w świadomości zarówno mieszkańców jak i inwestorów – dodaje.

Dominującym wątkiem warsztatów, w czasie których interesariusze zgłaszali swoje postulaty było zagadnienie dostępności, zarówno przestrzennej jak i mentalnej. Według uczestników na Młodym Mieście muszą powstać rozwiązania, które będą zapraszać, a cały kontekst przestrzenny powinien zapewniać otwartość na każdego.

Bulwary mile widziane

Drugim często pojawiającym się wątkiem była potrzeba ożywienia szlaków wodnych i terenów nadwodnych w formie bulwarów z punktami usługowymi i gastronomicznymi położonymi wzdłuż przyszłego szlaku spacerowego nad wodą. Uczestnicy wskazali, że powinny powstać rozwiązania stanowiące magnes dla środowiska żeglarskiego i sprzyjające rozwojowi kultury żeglarskiej. Równie istotną kwestią wybrzmiałą w trakcie warsztatów jest potrzeba zachowania dziedzictwa i autentycznego charakteru poprzemysłowej dzielnicy. Uczestnicy wskazywali na istotne lokalizacje związane z historią, które powinny zostać zachowane. W dalszej kolejności jako istotne potrzeby zostały określone kwestie kształtowania zieleni oraz sieci infrastruktury społecznej.

Interesariusze wskazali na potrzebę stworzenia strategii kształtowania terenów zielonych i rekreacyjnych, która wytyczy standardy łączenia przestrzeni publicznych z układami przyrodniczymi dzielnicy, wspomoże retencję, zapewni zachowanie bioróżnorodności terenu, jak również przyczyni się do zachowania otwartego oraz inkluzywnego charakteru dzielnicy.

Uczestnicy warsztatów wskazali na dobrze rozwiniętą w przeszłości na terenach Stoczni Gdańskiej sieć obszarów zielonych, co zostało również zweryfikowane poszukiwaniami w dokumentacji zdjęciowej na temat Stoczni Gdańskiej. Tereny te posiadały celowo zaprojektowane zielone aleje drzew oraz reprezentacyjne zieleńce jak i sieć nieformalnie powstających ogrodów utrzymywanych przez pracowników Stoczni. Problematyka ta nie została dostatecznie rozpoznana i obecnie nie ma na ten temat opracowań, choć jest ona ważna dla budowania wizji rozwoju terenów postoczniowych jako przyjaznych i dobrze przemyślanych przestrzeni miejskich.

Młode Miasto jako dzielnica wielofunkcyjna

Kolejnym ustaleniem jest potrzeba tworzenia Młodego Miasta jako miejskiej dzielnicy wielofunkcyjnej bez dominującej i skupionej w wydzielonych częściach dzielnicy funkcji. Usługi podstawowe powinny być rozproszone po całym terenie i uzupełnione miejscowymi obiektami o odmiennym charakterze: rekreacji i zieleni, usług ponadpodstawowych i kultury.

Jak podkreślają organizatorzy dialogu, merytoryczny i szeroki dialog wskazuje, że należy kontynuować dyskusję w odniesieniu zarówno do przyszłego charakteru poszczególnych obszarów Młodego Miasta, jak i sposobu planowania kluczowych inwestycji publicznych. Zakończony proces udowodnił, że przy odpowiedniej koordynacji możliwy jest profesjonalny i merytoryczny dialog, w którym każdy głos jest brany pod rozwagę. Uczestnicy warsztatów także bardzo konkretnie zwrócili uwagę na konieczność zintensyfikowania działań władz miasta na niwie koordynacji procesu rozwojowego Młodego Miasta i obszarów otaczających.

Współpraca różnych środowisk

Obecny na spotkaniu wiceprezydent miasta Gdańska Alan Aleksandrowicz, podsumowując proces podkreślił potrzebę współpracy wszystkich środowisk w celu rozwoju tej części Gdańska: - Jeżeli mamy to zrobić mądrze, to musimy to zrobić wspólnie i na zasadzie partnerstwa. Jestem zaangażowany w tematykę Młodego Miasta od wielu lat i widzę, że obecnie procesy inwestycyjne osiągnęły etap, że marzenia o nowoczesnej, żyjącej i przyjaznej dla mieszkańców dzielnicy stają się realne. Zainicjowany proces ma szansę połączyć interesy wszystkich stron i pozwolić lepiej skoordynować toczące się procesy - mówił.

W zasygnalizowaną inicjatywę już obecnie włączył się jeden z inwestorów Młodego Miasta. Krzysztof Sobolewski, prezes zarządu Stocznia Centrum Gdańsk zapowiedział uruchomienie otwartych spotkań dla mieszkańców, w ramach których zaprezentowana zostanie im nowa koncepcja zabudowy Półwyspu Drewnica i dawnej Stoczni Schichaua.

– Inicjatywa Architekta Miasta Gdańska to niewątpliwy sukces – podkreśla Krzysztof Sobolewski. – Wiele podniesionych tu wątków uwzględnimy w naszych działaniach. Już obecnie dyskutujemy z gdańskimi ekspertami i ruchami miejskimi jak zagospodarować nasz teren, jakie wprowadzić tu funkcje i szereg ustaleń z warsztatów przekażemy architektom, którzy pracują nad koncepcją zabudowy. Z przyjemnością zapraszam na dialog i warsztaty na skalę naszego projektu, które ruszą już pod koniec stycznia. Będą one realizowane w bardzo zbliżonej formule, jak spotkania organizowane przez Miasto Gdańsk. Liczę, że nasze ustalenia będą równie wartościowe, jak te, z którymi właśnie mieliśmy okazję się zapoznać – zapowiada.

– Wypracowane wnioski ocenić należy jako niezwykle aktualne, oddające obecny stan myślenia na temat przestrzeni dzielnicy – mówi prof. Piotr Lorens, Architekt Miasta Gdańska. – Zidentyfikowano problemy i zagadnienia do rozwiązania istotne dla obecnych i przyszłych użytkowników tej przestrzeni - w tym odnoszące się do kompozycji funkcjonalnej obszaru, sposobu organizacji jego przestrzeni czy też tak szczególnych zagadnień jak dziedzictwo. Zaskakuje zmiana w zakresie historii miejsca; widać, że coś, co przyjmowaliśmy za pewnik - a mianowicie że dziedzictwo strajków sierpniowych i narodzin "Solidarności" jest niezwykle ważnym dla wszystkich nas - wymaga reinterpretacji i wypracowania nowego podejścia. Może to nieść daleko idące konsekwencje dla kształtowania polityki zagospodarowania obszaru Młodego Miasta – dodaje prof. Lorens.

Różnice pokoleniowe w rozumieniu Młodego Miasta

W dyskusji na temat Młodego Miasta, jego rozwoju oraz ukształtowania pojawiły się różnice pokoleniowe w rozumieniu i odbiorze tego terenu. Odmienne postrzeganie i emocje związane z przestrzenią wybrzmiały w szczególności podczas dyskusji i prowadzonych warsztatów oraz spotkań otwartych. Są one związane nie tylko z różnym odbiorem terenu (kwestie związane z dziedzictwem historycznym), ale również różnym wyobrażeniem na temat tego czym teren powinien się stać w przyszłości, jacy będą jego mieszkańcy i jakie będą potrzeby ich użytkowników.

Integracja Polskiego Haka

Ważnym wnioskiem płynącym z konsultacji jest to, że obszar Polskiego Haka praktycznie nie istnieje w świadomości mieszkańców Gdańska. Teren postrzegany jest jako niedostępny, niebezpieczny i niestanowiący części Młodego Miasta. Istotnym wyzwaniem dla władz miasta jest podjęcie działań, które pozwolą na zmianę wizerunku tego terenu, przyczynią się do jego zaistnienia w świadomości mieszkańców a z czasem również stopniowej integracji z pozostałymi terenami leżącymi w granicach Młodego Miasta. Zaleca się podjęcie działań zarówno społecznych, kulturowych jak i przestrzennych tak by integracja Polskiego Haka przebiegała wielowymiarowo.  

Podobał się artykuł? Podziel się!