WXCA to jedna z najgorętszych pracowni ostatnich lat. Wygrywa konkurs za konkursem, nie spoczywa na laurach i zakasując rękawy pracuje nad kolejnymi realizacjami. Muzea, przestrzenie publiczne, hotele, biurowce - w zasadzie żadne budynki jej nie straszne. Czas podsumować aktualną działalność pracowni. Co się buduje, co projektuje, a na co czekamy? Odpowiedź poniżej.
Które inwestycje są w trakcie realizacji, a które w fazie projektowania? Jakie idee przyświecały poszczególnym projektom? Co było ważne dla architektów?
Architekci specjalizują się w opracowywaniu koncepcji i realizacji złożonych projektów zarówno publicznych, jak i komercyjnych, wymagających głębokiej refleksji nad specyfiką miejsca, wielofunkcyjnością planowanego obiektu oraz doskonałego wyczucia kontekstu.
Pawilon Polski na EXPO w Dubaju
Pawilon Polski na EXPO 2020 w Dubaju daje możliwość poprowadzenia pięknej, wielowątkowej opowieści o polskiej innowacyjności inspirowanej przyrodą i znaczeniu Polski w świecie. Równoległe projektowanie zarówno architektury, pozwoliło stworzyć spójną, immersyjną całość, wyjątkową przestrzeń, która się przenika i zaprasza odwiedzających do udziału w sekwencji zdarzeń, składających się na wielowymiarowe doświadczenie bliskiego naturze, świadomego, zrównoważonego życia w Polsce. Sam pawilon staje się ważnym elementem ekspozycji, utożsamiając polską gościnność szacunek dla środowiska, zbiorową mądrość. Niebanalny pawilon krok po kroku będzie odkrywał przed gośćmi tajemnice polskiej kultury, natury i technologii.
- Odwołując się do symboliki wędrujących ptaków, chcemy pokazać dynamikę rozwoju współczesnego świata, wymiany kulturowej, handlowej, migracji społecznych – mówi Marta Sękulska-Wrońska, współautorka projektu, partner w WXCA. Pierwszoplanowa kinetyczna rzeźba, ruch, gra światła, podmuchy powietrza i towarzyszący im szelest, będą stwarzać okazję do kontemplacji zjawisk przyrody, refleksji nad współistnieniem człowieka z naturą, przywodzić na myśl stado ptaków, żagle, łopoczące na wietrze liście, które symbolizują mobilność, integrację i zbiorową inteligencję.
Muzeum Historii Polski w Warszawie
Budowa Muzeum Historii Polski i równolegle powstającego Muzeum Wojska Polskiego jest elementem szerszego projektu przekształcenia Cytadeli Warszawskiej w otwartą dla wszystkich przestrzeń publiczną. Dzięki nowym inwestycjom Cytadela, po ponad 200 latach izolacji, stanie się parkiem kultury, miejscem zarówno spotkania z przeszłością i poszerzania wiedzy, jak i codziennego odpoczynku czy wydarzeń kulturalnych.
Muzeum Historii Polski będzie jednym z najnowocześniejszych muzeów powstających obecnie w Polsce i Europie, odwiedzanym przez ok. 500.000 gości rocznie. Będzie miejscem wielowymiarowego kontaktu z historią Polski, refleksji, a także dyskusji, zdobywania wiedzy, kontaktu z kulturą, ośrodkiem życia społecznego.
Architektura budynku Muzeum Historii Polski jest świadomie budowaną narracją. Jest zapisaną w kamieniu i współczesnej formie opowieścią o nawarstwianiu historii, odkrywaniu, odsłanianiu wielorakich znaczeń przeszłości, otwartości oraz o wolności, będącej hasłem przewodnim Muzeum. Kamienna bryła w swym wizualnym wyrazie odnosi się do nawarstwień czasu budujących materię historii. W kolejnych warstwach, niczym w przekroju archeologicznym, dostrzegamy ślady ludzkich działań, zdarzeń historii, epok.
Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
Punktem wyjścia dla koncepcji zagospodarowania terenu Cytadeli było potraktowanie parku i budynków muzeum jako nierozerwalnej całości oraz nawiązanie do jej historycznego układu architektoniczno-urbanistycznego. Układ przestrzenny zespołu odniesiono do XVIII – wiecznego rozkładu z Placem Gwardii w centrum założenia, głównym budynkiem Muzeum Historii Polski oraz flankującymi plac dwoma budynkami Muzeum Wojska Polskiego.
Na terenie Cytadeli będzie można korzystać także z walorów krajobrazowych i ekspozycji plenerowych. Dzięki potraktowaniu budynku i otoczenia nie jako osobnych stref, ale jako uzupełniających się biegunów jednej narracji, można opowiedzieć o Wojsku Polskim znacznie pełniej. Poprzez odpowiednie ukształtowanie poszczególnych części Cytadeli będzie można podziwiać pojazdy wojskowe, czołgi, samoloty itd. w sposób możliwie swobodny, by odwiedzający mogli sobie wyobrazić, w jaki sposób funkcjonowały na polu walki.
Bryłę pierwszego budynku Muzeum Wojska Polskiego tworzy kompozycja monolitycznych betonowych bloków swobodnie rozmieszczonych w przestrzeni budynku. Monolity rodzą z jednej strony skojarzenia z masywnością militarnych umocnień, z drugiej nawiązują do dyscypliny i uporządkowanego szyku zbrojnych formacji. Wnętrza bloków zajmują ekspozycje i pozostałe główne funkcje. Rozdzielająca bloki pustka tworzy główne przestrzenie publiczne wnętrza, łączy też wizualnie z otoczeniem.
Monumentalność i surowość nowej siedziby zostaną przełamane subtelnością reliefu pokrywającego powierzchnię solidnych bloków. Specjalnie dla muzeum zaprojektowano wyjątkowy, przestrzenny wzór - szewron, który jest odciśnięty w ścianach z betonu barwionego w masie. Światło i cień grające na fasadzie dodadzą surowym ścianom niezwykłości i miękkości. Szewron zapisaną w architektonicznym detalu parafrazą nawiązuje w sposób delikatny i niedosłowny do motywów kojarzących się z wojskowością: Orzełka WP, skrzydeł charakterystycznych dla husarii, oznaczeń stopni wojskowych czy sznura generalskiego. Beton architektoniczny będzie barwiony w masie na kolor nawiązujący do ceglanych murów Carnota otaczających Cytadelę. To współczesny budulec, którego użycie pozwala podkreślić rangę tego typu instytucji.
Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach
Bogata fasada i wnętrze budynku stanowią wartościową materię historyczną budującą prestiż tego miejsca, dlatego też działania projektowe mają na celu wydobycie walorów istniejącej przestrzeni i wyeksponowanie jej nastroju wyjątkowości, charakterystycznej dla przestrzeni kultury wysokiej. Oprócz dostosowania obiektu do wymagań współczesnego teatru, koncepcja przewiduje stworzenie nowych możliwości prezentowania spektakli oraz nowych przestrzeni dyskusji o sztuce zarówno wewnątrz obiektu, jak i na świeżym powietrzu.
Wszelkie działania w obrębie budynku mają na celu zachowanie jak największej ilości historycznej substancji, a nowa materia w sposób stonowany wypełnia luki w zwartej zabudowie. Koncepcja architektoniczna wnętrza zakłada zachowanie wszystkich historycznych elementów wystroju sali – tj. balkonów, portalu, słupów i charakteru widowni. Elementy technologiczne wyposażenia sceny – oświetlenie i nagłośnienie zostały zorganizowane w taki sposób, żeby nie przesłaniać zabytkowego wystroju wnętrza i podkreślić jego walory. Współczesnym uzupełnieniem historycznego wystroju będzie aranżacja sufitu – połyskujący w kolorze złota plafon, który nawiązuje do obecnego w tym miejscu historycznego plafonu. Oprócz funkcji akustycznej stanowić ma on również element dekoracyjny, we współczesnym języku kontynuując bogaty wystrój wnętrza sali.
Apartamenty XYZ w Szczyrku
Trzy kameralne budynki apartamentowe – X, Y i Z, których bryły idealnie wpisują się w malowniczy krajobraz górski, powstaną na unikatowej działce, z niezapomnianym widokiem na Beskid Śląski, w sąsiedztwie wyciągu narciarskiego. Spadziste dachy i drewniane elementy fasady nawiązują do typowej lokalnej architektury. – Chcieliśmy pokazać, że niewielka, przyjazna skala budynków świetnie pozwoli zrealizować funkcje obiektu i jednocześnie będzie podkreślać wyjątkowy kontekst miejsca – mówi Ewelina Szeląg, współautorka apartamentów.
X – to budynek zlokalizowany od ulicy, umiejscowienie samo narzuca więc funkcje. Ma być aktywnie, eXtreme. To tu toczyć się będzie gwarne życie turystów. Na wyższych piętrach zaplanowano apartamenty, na parterze restaurację apres ski. Restauracja ma być połączeniem przestrzeni, gdzie można zjeść, kawiarnią i … coworkingiem w jednym.
Z części aktywnej zlokalizowanej od ulicy, goście przenosić się będą do coraz bardziej wyciszonych stref. Im bliżej stoku i góry, tym spokojniej. Środkowy budynek to część dedykowana tym, którzy chcą odpocząć z rodziną. – Y jak „You” ma być strefą mniej gwarną. Tu odpoczywamy. W tej części kompleksu zaplanowaliśmy apartamenty, ale też taras z ogrodem na dachu oraz salę zabaw dla dzieci – opowiada Marta Sękulska-Wrońska.
I najbardziej cofnięty od ulicy trzeci budynek Z – czyli Zen, ma pomagać w pełni się wyciszyć i zrelaksować. Znajdzie się tu basen z panoramiczną szklaną ścianą i widokiem na stok narciarki, strefa z sauną, leżaki. Na zewnętrza zaś miejsce na rodzinne czy firmowe ogniska i pikniki.
Plac Pięciu Rogów w Warszawie
Plac Pięciu Rogów był historycznie skrzyżowaniem dróg: Brackiej, Zgody i Szpitalnej z ulicą Chmielną – przecięciem traktów Ujazdów-Grzybów i ulicy Chmielnej. Ramy placu i ściany wnętrza urbanistycznego wyznaczały fasady pięciu narożnych kamienic wznoszonych w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku.
Nowo nasadzone, dające cień drzewa, fontanna, nowoczesna mała architektura, iluminacja – to wszystko stworzy prestiżową przestrzeń publiczną. Wprowadzenie pomiędzy zwarte kwartały zabudowy drzew liściastych zamieni ten plac w spokojną enklawę w zurbanizowanej tkance miasta. Obecność drzew oswoi otwartą przestrzeń placu.
W ramach przebudowy placu Pięciu Rogów zaprojektowano 22 klony polne, które w momencie sadzenia w gruncie będą miały 8-9 metrów wysokości. Pozycje drzew zostały precyzyjnie wyznaczone, uformowane w cztery szpalery nawiązujące do pierwotnego układu urbanistycznego placu Pięciu Rogów. Ich odpowiednie rozmieszczenie ogranicza wpływ brył korzeniowych na istniejącą infrastrukturę podziemną oraz lokalizację dróg pożarowych do budynków.
Realizacja Placu Pięciu Rogów jest częścią szerszego procesu rewitalizacji przestrzeni publicznych w Śródmieściu Warszawy.
Ogrody Ulricha w Warszawie
Jeszcze nie było elektryczności, kiedy rodzina Ulrichów w 1878 r. zbudowała innowacyjne szklarnie, w których hodowała egzotyczne rośliny i ananasy. Wkrótce ten teren powróci jako atrakcyjne miejsce spotkań, wspólnych aktywności kulturalnych, sportowych i rozrywkowych. Ogrody Ulricha odzyskają swój dawny blask – zostaną odnowione i przebudowane z wykorzystaniem nowoczesnych i innowacyjnych rozwiązań według idei circular economy i zero-waste, zachowując jednocześnie ducha ich niezwykłej historii.
Odnowione Ogrody Ulricha znajdą się przy Centrum Handlowym Wola Park od strony ulicy Górczewskiej. Koncepcja ich zagospodarowania zakłada modernizację zarówno terenów parkowych, jak i zabytkowych szklarni.
Projekt przywraca łączność kompozycyjną chronionych obszarów – parków historycznego i powojennego. Te dwa parki, po kompleksowej rewitalizacji, zamienią się w jedną, spójną zieloną przestrzeń z placem oraz pasażem. Odnowienie zabytkowego parku sprowadza się do uzupełnienia zieleni niskiej i średniej, dodania nowoczesnej małej architektury, nawiązującej do XIX-wiecznych form, odtworzenia pergoli i altany. Całość aranżacji zachęca do podziwiania historycznej zieleni i odpoczynku. Nowa część parku po stronie wschodniej stanie się edukacyjną i rekreacyjną przestrzenią przyrodniczą. Bezpośrednio do historii miejsca nawiązywać będzie dostępny dla wszystkich ogródek społeczny.
Muzeum Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu
Siedziba muzeum powinna odzwierciedlać symbolikę zwycięstwa
w sposób, który nie zakłóci relacji z kontekstem i nie zdominuje wzgórza wraz z Kościołem Św. Wojciecha z 800 - letnią tradycją. Istotą projektu było także stworzenie miejsca, które nie tylko opowie o historii wspólnego działania Wielkopolan, ale również pozwoli na budowanie nowych relacji pomiędzy mieszkańcami Poznania. Dlatego architekci zaproponowali, by centralnym miejscem całego obiektu stał się okrągły plac, wokół którego zgromadzone są kameralne budynki muzealne. – Proponując taki układ, przypominamy o początkach naszego państwa, o grodach i osadach, w których tworzyły się pierwsze społeczności – mówi Małgorzata Dembowska, współautorka projektu.
To właśnie przestrzeń, którą tworzą bryły obiektów, ma stanowić symbol zwycięstwa. Otwarta forma placu może zachęcać do interakcji, stanowić naturalne miejsce wymiany myśli, debaty, dialogu, wszystkiego, co przyczynia się do budowania głębszych relacji społecznych. – Projektując nową siedzibę muzeum, odnieśliśmy się między innymi do słów Ignacego Paderewskiego z jego przemówienia z 1918 r., kiedy wspominał o sile polskiej tożsamości budowanej przez wspólnotę zaangażowanych ludzi – mówi Krzysztof Moskała, współautor projektu.
Refleksja nad współczesnością bazującą na solidnych fundamentach historii zaowocowała stworzeniem odpowiedniej architektury budynku. Podstawę muzeum (parter) będzie stanowił surowy kamień przywołujący pamięć o pierwszych budowlach na ziemiach polskich. Kolejne kondygnacje będą wykonane z gładko ciętego kamienia, który przenosi do czasów współczesnych. Cała narracja budynku ma swoje odzwierciedlenie w zastosowanych rozwiązaniach materiałowych. Wydźwięk kamiennych solidnych ścian na zewnątrz został skontrastowany z ciepłą aranżacją wnętrz, w których zestawienie bieli ścian z elementami drewna nawiązuje charakterem do tradycyjnego domu.
Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczpospolitej w Lublinie
Muzeum Ziem Wschodnich to miejsce spotkania z przeszłością i teraźniejszością, miejsce dzielenia się osobistymi doświadczeniami, historiami rodzinnymi, dokumentami i pamiątkami, to miejsce poszukiwania przodków i odbudowania urwanych relacji rodzinnych.
Projektanci wyeksponowali walory historyczne i estetyczne zabytkowego Pałacu Lubomirskich oraz dyskretnie wprowadzili niezbędną infrastrukturę techniczną, umożliwiającą stworzenie atrakcyjnego programu kulturalnego i rekreacyjnego nowoczesnego muzeum animującego życie placu. Istotnym aspektem w koncepcji jest zachowanie i odtworzenie wartościowych historycznie i architektonicznie elementów budowli i otoczenia. Twórcy chcą przywrócić oryginalną formę zabytkowego obiektu oraz odtworzyć stolarkę, kolorystykę, detal na podstawie materiałów archiwalnych oraz analogii.
Koncepcja wystawy stałej Muzeum Ziem Wschodnich w Lublinie oparta jest na wzajemnym przenikaniu się czasu historycznego, przestrzeni oraz idei i zjawisk. Ekspozycja przedstawia ziemie wschodnie jako przestrzeń podlegającą dynamicznym zmianom – ze stale zmieniającymi się granicami, lecz także jako miejsce szeroko pojętych spotkań kulturowych, koegzystencji ludzi o różnym pochodzeniu społecznym, etnicznym i narodowym i jednocześnie wizerunku tych ziem jako ostoi, matecznika polskości.
Woonerf na ul. Środkowej w Warszawie
Ulica Środkowa na Pradze zamieni się w woonerf, czyli podwórzec miejski – ulicę o charakterze ciągu pieszo - jezdnego, gdzie przy zachowaniu funkcji komunikacyjnej, powstać ma przestrzeń sąsiedzkich spotkań.
Projektantom z WXCA przyświecał cel stworzenia miejsca, które połączy potrzeby różnych grup użytkowników i wydobędzie piękno historycznej architektury dzielnicy. W związku z tym nową jakość ulicy tworzyć będzie zieleń, która zbuduje przyjazne tło dla lokalnych, integrujących aktywności. Będzie to strefa współdzielona przez pieszych, rowerzystów, kierowców, więc stanie się tym samym dostępna dla różnych grup społecznych.
Nowe drzewa i krzewy mają być rozmieszczone raz po jednej, raz po drugiej stronie ulicy, co pozwoli wyeksponować fasady najbardziej wartościowych budynków i tym samym podkreślić historyczny charakter tej części miasta.
Dom dla usamodzielniających się młodych matek w Warszawie
W domu, jaki powstanie na Ursynowie, będą mogły zajmować się swoimi dziećmi. Znajdą tam godne warunki życia i potrzebne wsparcie. - Chcieliśmy stworzyć taką architekturę, która będzie zachęcać młode matki i ich dzieci do wchodzenia w interakcje z innymi mieszkańcami, ale także do wzięcia odpowiedzialności za wspólną przestrzeń i dbania o nią – mówi Jan Kucza-Kuczyński z WXCA, współautor projektu.
W dwukondygnacyjnym jednorodzinnym domu swoje miejsce znajdzie 6 młodych matek z dziećmi oraz ich opiekunowie. Każda nastolatka będzie miała swój prywatny pokój ze wspólną łazienką. Dużą część obiektu stanowią przestrzenie wspólne, kluczowe dla budowania więzi w grupie.
Bryłę domu ukształtowano tak, by w najwyższym stopniu wykorzystywała dobową wędrówkę słońca oraz walory krajobrazowe położenia, tworząc klimatyczne, doświetlone wnętrza. Dom otoczony jest zielenią rekreacyjną i użytkową. Na zewnątrz znajduje się plac zabaw dla dzieci, a także ogródek społeczny, gdzie mieszkanki będą mogły uprawiać swoje warzywa.
Muzeum Książąt Lubomirskich we Wrocławiu
Budynek muzeum będzie miał strategiczną lokalizację w historycznym centrum miasta. Gmach powstanie w sąsiedztwie barokowej zabudowy kościoła uniwersyteckiego, głównego gmachu Uniwersytetu Wrocławskiego, głównego budynku Zakładu Narodowego im. Ossolińskich i powojennego bloku na rogu placu Uniwersyteckiego i ulicy Szewskiej.
Zaprojektowane muzeum to współczesny miejski pałac, majestatyczny gmach z licznymi otwarciami, tworzący wielokierunkowe powiązania z otaczającą przestrzenią. Jego struktura odwołuje się do rytmów otaczających go historycznych budynków i jednocześnie wprowadza nową jakość. Budynek charakteryzuje się otwartością, wyważonymi proporcjami przeszkleń, swobodną kompozycją. Jest to takie współczesne wyobrażenie klasycznego miejskiego palazzo – Pałacu Kolekcji Lubomirskich.
Rewitalizacja parku Pole Mokotowskie w Warszawie
Park Pole Mokotowskie jest, prócz wartości przyrodniczej, fenomenem społecznym i kulturowym. Jest miejscem otwartym na różnorodność i wolnym, gdzie sposób funkcjonowania określają sami mieszkańcy przez swe aktywności. Został ukształtowany w równej mierze przez odgórne działania projektantów, jak i oddolny proces społeczny.
Zieleń użytkowa opierać się będzie na zasadach permakultury, leśnych ogrodów, rabaty i klomby wysadzane będą bylinami, w tym miododajnymi, rozszerzone będą strefy łąk i rzadko koszonych trawiastych muraw. Rozbudowany zostanie ekosystem wodny, który tworzyć będą: główny zbiornik wodny, kanały i „archiwum wodne”, ogrody deszczowe i łąki podmokłe. System wodny stanie się elementem retencji, zrównoważonej gospodarki wodnej parku, a wody oczyszczane będą w sposób naturalny przez odpowiednio dobrane rośliny.
W projekcie założono zwiększenie integracji parku z sąsiedztwem. Wejścia do parku będą kształtowane przez zieleń niską i wysoką wizualnie zapraszającą do wnętrza. Przy głównych wejściach znajdą się niewielkie przestrzenie publiczne, siedziska, miejsca spotkań. Obrzeża Parku będą zmieniane na dwa sposoby: integrująco i zapraszająco przy wejściach i na stykach z otoczeniem mieszkaniowym i innymi terenami zieleni, zaś izolująco wzdłuż uciążliwych ulic – przez uformowanie wałów ziemnych i zieleń rozpraszającą fale akustyczne.
Biurowiec w Porcie Popowice we Wrocławiu
Na terenie Portu Popowice we Wrocławiu powstanie nowoczesny biurowiec, który zaprojektowano z myślą o firmach, ceniących sobie komfortowe warunki pracy dla swoich zespołów, unikalną lokalizację, a także rozwiązania proekologiczne.
7-kondygnacyjny biurowiec z zewnątrz będzie się wyróżniał nowoczesnym designem i ciekawą przeszkloną elewacją z układem pionowych oraz poziomych przesłon tzw. żyletek, tworzących regularny, ale naprzemienny rytm architektoniczny. Ich rdzawa kolorystyka nawiązuje do stalowych instalacji dawnego portu. Przyjazna stylistyka a także inne rozwiązania zaproponowane z myślą o pracujących tam w przyszłości ludziach, przyczynią się do stworzenia pożądanego miejsca pracy, do którego przychodzi się z przyjemnością.
Przewidziano m.in. elastyczną możliwość aranżacji przestrzeni biurowej, w której znajdą się mobilne miejsca pracy (hot desks), wspólne stoły, miejsca spotkań w domowej atmosferze (soft seatings) czy pokoje ciszy (silent rooms).
© Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
Partner Horizone Studio
Architektka, Wiceprezeska OW SARP Pracownia Architektoniczna Aleksandra Wasilkowska
Wiceprezes zarządu, Architekt Ingarden & Ewý Architekci
Właściciel Mroczkowski Architekci
Wspólnik Grupa 5 Architekci
Szef Zespołu Projektowego Perbo-Projekt