
Ok. 60 egzemplarzy organów Hammonda oraz innych urządzeń, wymyślonych i skonstruowanych przez amerykańskiego wynalazcę, będzie można oglądać w Muzeum Laurensa Hammonda – nowym oddziale Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach. Otwarcie - w sobotę.
Według pomysłodawców Muzeum to pierwsze tego typu muzeum w Europie. Placówka powstała dzięki porozumieniu kolekcjonera urządzeń Hammonda z Kielc i władz miasta. Eksponaty zostały użyczone Muzeum Zabawek i Zabawy na trzy lata. Będą prezentowane w siedzibie nowego oddziału instytucji - przy ulicy Kościuszki.
Ekspozycja, którą w środę zaprezentowano dziennikarzom, obejmuje ok. 30 zegarów produkowanych przez firmę Laurensa Hammonda, wymyślony przez niego stół do tasowania i rozdawania kart do brydża oraz ok. 60 różnych modeli organów, które wynalazca opatentował w 1934 r. Instrumenty i opowieść o muzykach, którzy na nich grali i komponowali, stanowią główny element wystawy.
Najstarszy z prezentowanych egzemplarzy organów Hammonda pochodzi z 1935 r. (model A), najmłodszy - z początku lat 80 ub.w. Pokazywane są też najpopularniejsze modele instrumentu typu B-3, produkowane w latach 1954-1973. "W nich jest pewien czar, to brzmienie jest niepowtarzalne, niespotykane i nie do podrobienia" - opisywał organy właściciel kolekcji Paweł Wawrzeńczyk.
Wystawa przybliża sylwetkę Hammonda, jego patenty i opowiada historię powstania instrumentu. W kolejnych salach prezentowane są biogramy światowych i polskich muzyków, którzy wykorzystywali w swej twórczości organy Hammonda. "To m.in. Jimmy Smith, który rozpowszechnił ten instrument w muzyce jazzowej, Ethel Smith - pierwsza kobieta, która świetnie grała na tych organach oraz Keith Emerson z zespołu Emerson, Lake and Palmer. A w Polsce - Benon Hardy, Wojciech Karolak czy Andrzej Zieliński z zespołu Skaldowie" - opisywał Przemysław Krystian z Muzeum.
Wyświetlane są multimedialne prezentacje z fragmentami koncertów artystów. W jednej z sal w trakcie zwiedzania można usłyszeć oryginalne dźwięki instrumentów. Zwiedzający mogą też samodzielnie zagrać na jednym z udostępnionych modeli organów.
Goście Muzeum poznają zasadę działania organów i głośników Leslie, związanych z instrumentem. "Don Leslie wymyśli typ głośnika, który wprowadzał w drżenie wydawane przez organy dźwięki. Hammond był przeciwny takim modyfikacjom, ale nie miał wpływu na to, że muzycy łączyli jego instrument z głośnikiem Leslie" - wyjaśnił Wawrzeńczyk.
Dyrektor Muzeum Zabawek i Zabawy Maciej Obara poinformował, że - ze względu na dalsze prace dostosowujące oddział na potrzeby rozbudowywanej ekspozycji - do końca roku Muzeum Hammonda będzie można zwiedzać po wcześniejszym umówieniu, w zorganizowanych grupach.
Otwarcie muzeum zaplanowano na sobotę. Wystawie będą towarzyszyły koncerty II edycji Festiwalu "Laurens Hammond. Pro Memoria". W weekend w Kieleckim Centrum Kultury wystąpią: Silesian Hammond Group z Joanną Kaniewską, Michał Wierba i Ronnie Burrage oraz Józef Skrzek Band z projektem "Józefina".
Organy Hammonda wydobywają dźwięk na zasadzie indukcji elektromagnetycznej. Instrument mógł wytworzyć bardzo dużą ilość kombinacji dźwiękowych, co było innowacją wynalazku. Pierwotnym miejscem przeznaczenia dla organów - wg Hammonda - były kościoły. Twórca był przeciwny wykorzystywaniu instrumentu w muzyce rozrywkowej, ale ten okazał się przełomowym w historii muzyki.
Chętnie korzystali z niego twórcy jazzu i różnych gatunków rocka. Organy Hammonda wykorzystywali na scenie m.in.: George Gershwin, Jimmy Smith, Keith Emerson, Thijs van Leer, a w Polsce - Andrzej Zieliński, Czesław Niemen, Wojciech Karolak, Krzysztof Sadowski.
Amerykanin Laurens Hammond (1895-1973) od najmłodszych lat interesował się majsterkowaniem. Jako 15-latek zaprojektował automatyczną skrzynię biegów, na którą w 1910 r. uzyskał swój pierwszy patent. Interesował się też muzyką - pobierał lekcje gry na fortepianie, był zafascynowany dźwiękami płynącymi z kościelnych organów. W 1916 r. ukończył studia z tytułem inżyniera mechanika. Podczas II wojny światowej współpracował z wojskiem i rządem USA - konstruował m.in. żyroskopy do łodzi podwodnych i mechanizmy do samonaprowadzających się bomb. Hammond opatentował ok. 90 wynalazków, m. in. cichobieżny napęd zegarowy, zegary z silnikami synchronicznymi, okulary 3D do oglądania filmów w trójwymiarze.
Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach jest najstarszą instytucją o podobnym profilu w Polsce. Powstało w 1979 r. jako Muzeum Zabawkarstwa przy Krajowym Związku Spółdzielni Zabawkarskich.
Placówka posiada ponad 28 tys. eksponatów, wśród nich zabawki historyczne, etnograficzne, artystyczne i współczesne. Oprócz wystaw jest miejscem warsztatów edukacyjnych dla dzieci i młodzieży. Rocznie muzeum odwiedza 30-40 tys. osób
Architekt, założyciel BJK Architekci
architekt, założyciel CDF Architekci
architekt, właściciel AMC Chołdzyński
Architekt, Dyrektor biura Biuro Architektoniczne DDJM
Założyciel, Architekt eM4. Pracownia Architektury. Brataniec
Dyrektor Zarządzający, Architekt Estudio Lamela Polska