Wielki piec huty "Pokój" będzie atrakcją Rudy Śląskiej

Wielki piec huty "Pokój" w Rudzie Śląskiej stał się właśnie własnością miasta. Wkrótce zostanie ogłoszony konkurs na koncepcję zagospodarowania tego zabytku przemysłowego tak, by służył mieszkańcom.

"Pozyskaliśmy do naszego zasobu prawdziwą perełkę industrialną, która ma szansę stać się charakterystycznym obiektem na mapie nie tylko miasta, ale i całego Śląska" - powiedziała prezydent Rudy Śląskiej Grażyna Dziedzic.

"Wielki piec jest spuścizną naszej industrialnej historii, dlatego to nasz obowiązek, by o niego zadbać i zachować go dla przyszłych pokoleń. Nadanie mu nowych funkcji, ze względu na zakres i koszty przedsięwzięcia, będzie procesem rozłożonym w czasie. Będziemy jednak starać się maksymalnie wykorzystać wszystkie możliwości pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania dla tej inwestycji. Mam nadzieję, że jak najszybciej uda wpisać się ten obiekt na Szlak Zabytków Techniki" - dodała.

Miasto pozyskało wielki piec poprzez zamianę nieruchomości ze spółką Stalmag. Kolejnym krokiem na drodze rewitalizacji wielkiego pieca będzie dwuetapowy konkurs nadzorowany przez miejskiego konserwatora zabytków. W pierwszym, otwartym etapie, pracownie projektowe będą miały za zadanie przedstawić szkicowy plan zagospodarowania obiektu. Przesłane koncepcje zostaną ocenione przez jury konkursowe, które wybierze kilka z nich do dalszego, szczegółowego opracowania. Główną nagrodą w konkursie będzie możliwość podpisania umowy na wykonanie projektu architektoniczno-budowlanego zagospodarowania wielkiego pieca.

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Rudy Śląskiej ten obszar jest przewidziany pod zabudowę usługową o charakterze publicznym z przeznaczeniem gruntów pod obiekty usługowe, przede wszystkim kulturalne, rekreacyjne czy gastronomiczne. "Wielki piec ma być dostępny dla mieszkańców, którzy znajdą tutaj miejsce na to, by odpocząć np. przy filiżance kawy, posłuchać koncertu, obejrzeć wystawę czy popatrzeć na piękną panoramę Śląska. Ze szczytu wielkiego pieca można dojrzeć nawet Beskidy" - podkreślił miejski konserwator zabytków Łukasz Urbańczyk.

Huta "Pokój" została założona w 1840 r. Dynamiczny rozwój przedsiębiorstwa sprawił, że szybko stała się największym tego typu zakładem w okolicy. W 1907 r. huta posiadała już 6 wielkich pieców. To tu Tadeusz Sendzimir uruchomił pierwszą walcarkę blach na zimno swojego pomysłu. Innowacyjność opracowanego przez niego procesu polegała na walcowaniu blachy z równoczesnym jej rozciąganiem. W latach powojennych nowobytomska huta była największym zakładem metalurgicznym w Polsce.

Wielki piec uruchomiono w 1968 r., co zarejestrowała nawet Polska Kronika Filmowa. Wzniesiono go w głębi zakładu, a następnie przesunięto we właściwą lokalizację za pomocą stalowych lin. Budowa urządzenia trwała zaledwie 105 dni, zamiast szacowanego 1,5 roku. Po niespełna 20 latach funkcjonowania wielki piec okazał się przestarzały i nieefektywny, w związku z czym zdecydowano o jego modernizacji. Prace remontowe ukończono w 1987 r. Zmieniono wówczas profil produkcyjny urządzenia, przestawiając je na wytop żelazomanganu. Huta "Pokój" była wtedy jedynym w kraju producentem tego stopu.

Kolejna modernizacja urządzenia miała miejsce w latach 1995-97, jednak na wznowienie produkcji zdecydowano się dopiero w 2004 r. Obiekt przejęło wówczas Konsorcjum "Eurostal Inwestycje", przekształcone wkrótce w Stalmag Sp. z o.o. Wysoka awaryjność urządzenia oraz negatywny wpływ odpadów produkcyjnych na środowisko szybko zdecydowały o ostatecznym wygaszeniu wielkiego pieca, co nastąpiło w lutym 2005 r. Pod koniec 2012 r. decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach obiekt wpisany został do rejestru zabytków.

Podobał się artykuł? Podziel się!