11 grudnia ogłoszono listę nominowanych projektów do najważniejszej nagrody architektonicznej w Europie - Mies van der Rohe Award 2019. Zakwalifikowano 383 projekty, w tym rekordową liczbę polskich - aż 18! Zwycięzców poznamy w maju 2019. Ta najbardziej prestiżowa nagroda w dziedzinie architektury na świecie i najważniejsza europejska nagroda architektoniczna będzie mieć swój akcent podczas 4 Design Days 2019 - podczas wydarzenia odbędzie się wystawa przygotowana we współpracy z Fundacją im. Miesa van der Rohe.
Europejska nagroda Miesa van der Rohe jest przyznawana co dwa lata. W tym czasie niezależni eksperci, członkowie organizacji zrzeszonych w Radzie Architektów Europy i innych stowarzyszeniach architektonicznych z krajów europejskich, a także członkowie Komitetu Doradczego, przedstawiają swoje propozycje pod rozwagę jurorów. Spośród kandydatur jury wybiera finalistów oraz projekty, które kwalifikuje na „krótką listę”, co uprawnia wyróżnionych architektów do prezentowania swojego projektu w międzynarodowym katalogu konkursu. Następnie, po zwiedzeniu zakwalifikowanych do finału realizacji, jury podejmuje decyzję o przyznaniu nagrody głównej i specjalnej nagrody dla wschodzących talentów.
Polska jest doceniana w konkursie o Mies van der Rohe Award. W ostatnich edycjach nominacje zdobywało kilkanaście polskich realizacji architektonicznych, zaś trzy lata temu aż trzy budynki znalazły się w finale, a jeden – Filharmonia Szczecińska – zdobył główną nagrodę.
W tym roku liczba polskich nominacji wszystkich zaskoczyła. Które projekty wyróżniono?
Biurowiec Za Bramką, Poznań, Ultra Architects
Zlokalizowany w samym sercu Poznania biurowiec Za Bramką powstał z myślą o rozwoju młodych przedsiębiorstw, start-upów oraz myśli technologicznej. Głównym założeniem projektowym, które determinowało pracę architektów z pracowni Ultra Architects było stworzenie wspólnej przestrzeni wymiany myśli i energii młodych przedsiębiorców.
Biurowiec Za Bramką uzupełnił jeden z kwartałów śródmiejskiej zabudowy i stał się kluczowym elementem rewitalizacji Placu Kolegiackiego w Poznaniu. Lokalizacja obiektu była głównym czynnikiem determinującym jego formę. Ograniczona przestrzeń sprawiła, że od strony dziedzińca każdą z kondygnacji cofnięto względem poprzedniej, tworząc w ten sposób drewniane tarasy z zielenią. Natomiast front budynku tworzy spokojna, współczesna kompozycja z wieloma przeszkleniami, która pozwoliła na harmonijne wpisanie elewacji w miejską pierzeję.
Muzeum II Wojny Światowej, Gdańsk,Studio Architektoniczne Kwadrat
Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku jest największym historycznym muzeum w Polsce, jego wystawa główna, zajmuje powierzchnię niemal 5 tys. mkw. Zlokalizowana jest na najniższym poziomie budynku, 14 metrów pod ziemią. To opowieść o tragicznym doświadczeniu II wojny światowej, o jej genezie i skutkach, o ofiarach i sprawcach, o bohaterach i zwykłych ludziach. Za architekturę odpowiada Studio Architektoniczne Kwadrat - Jacek Droszcz, Bazyli Domsta, za wystawę stałę (5 000 mkw.) - Tempora, zaś za wnętrza poza ekspozycją (łącznie 17 000 mkw.) pracownia Loft Magdalena Adamus.
Najważniejsza w budynku jest ekspozycja stała. Wokół niej zorganizowano cały budynek i pozostałe funkcje. Idea umieszczenia „zła wojny” pod ziemią wpisała się w symboliczny podział obiektu na trzy strefy: przeszłość zagłębioną14 metrów pod ziemią, teraźniejszość, którą symbolizuje plac z budynkiem administracyjnym oraz przyszłość, gdzie architekci umieścili wszystkie funkcje naukowe i edukacyjne z widokiem na odbudowany Gdańsk.
Ekspresyjna forma budynku, którego dramatycznie pochyloną sylwetkę można zaobserwować przechodząc mostem przez kanał Motławy, również poprzez czerwony kolor elewacji z betonowych płyt barwionych w masie, jest jak wykrzyknik w przestrzeni, mówiący o tym, że właśnie tu umieszczono coś ważnego.
Hala 100-lecia KS Cracovia 1906 wraz z Centrum Sportu Niepełnosprawnych, Kraków, Biuro Projektów Lewicki Łatak Szucha
788 miejsc siedzących oraz płaski dach porośnięty 40 000 tys. rozchodników – tak prezentuje się Hala 100-lecia Cracovii, będąca symbolem krakowskiego klubu sportowego. To jeden z najnowocześniejszych obiektów sportowych w kraju.
Co wyróżnia obiekt? - Płyta boiska osadzona jest 3,5 m pod poziomem terenu. Na sufitach hali i największych pomieszczeń zastosowaliśmy okładzinę akustyczną w postaci tynku celulozowego, a w całym budynku nie ma nawet 1 m kw. ścian tynkowanych tradycyjnie – postawiliśmy na surowy charakter wykończenia. Dla podkreślenia tego efektu dominują cztery kolory: rudy, grafitowy, biały oraz odcień naturalnego betonu – mówił Łukasz Sokołowski, kierownik budowy, Skanska.
Budynek o horyzontalnej bryle jest kontynuacją topograficznej rzeźby terenu. Obiekt został zintegrowany z otoczeniem poprzez stworzenie wału, na którego szczycie zaprojektowano pochylnię prowadzącą na dach. Wysokość budynku wynosi 16,48 m. Elewację pokrywają głównie panele z blachy Cor-Ten – stali o specjalnym składzie chemicznym zapewniającym odporność na korozję i charakterystyczne rdzawe zabarwienie.
Premium Offices, Warszawa, Stelmach i Partnerzy Biuro Architektoniczne Sp. z o. o.
Projekt stworzony przez renomowanego architekta Bolesława Stelmacha oferuje 7,5 tys. mkw. powierzchni biurowej, uzupełnionej przestrzeniami usługowymi, konferencyjnymi i restauracyjnymi. Użytkownicy biur mogą odpocząć na 3 imponujących, kaskadowych tarasach o łącznej powierzchni 1,2 tys. mkw. Unikalną część inwestycji stanowi neorenesansowy budynek, zwany dawniej Pałacykiem Generałowej Marii Agapijew z 1895 r. W zaadaptowanej do nowoczesnych funkcji miejskiej willi powstało 1000 mkw. powierzchni restauracyjno - klubowej. Wokół Pałacyku Green Property Group stworzyło dostępny dla wszystkich ogród, zajmujący 1,3 tys. mkw.
Nawa - Rzeźba Architektoniczna, Wrocław, Zięta Prozessdesign
Rzeźba Nawa zaprojektowana przez Oskara Ziętę, wzniesiona została na Wyspie Daliowej. Polerowana powierzchnia stalowej NAWA odzwierciedla jej otoczenie. Daje to widzom inne wrażenia za każdym razem.
Jako efekt końcowy NAWA jest ultralekką, trwałą konstrukcją składającą się z 35 stalowych łuków otwierających bramę, przez którą można się swobodnie przemieszczać. Uzyskana bioniczna forma oraz polerowana powierzchnia odzwierciedlająca otoczenie, tworząc efekt naturalnie wzrastającej rzeźby o ciągle zmieniającym się wyglądzie w ciągu dnia, dając możliwość oglądania niesamowitej gry światł o każdej porze.
Bioniczne kształty sprawiają wrażenie, że rzeźba wyrasta prosto z ziemi. Jednocześnie budowa oparta na łukach bezpośrednio koresponduje z pobliskimi zabytkami: Ossolineum, wieżą kościoła Najświętszej Marii Panny na Piasku, Wrocławską Halą Targowej i Ostrowem Tumskim.
Park Stacja Wisła, Kraków, JAKABE Projekty Spółka z o.o., Michał Grzybowski, Kolektyw Palce Lizać, Agata Rochowska-Hławka
Park na krakowskim Zabłocie jest wynikową działań samych mieszkańców - powstał dzięki oddolnej inicjatywie grupy osób obawiających się, że w procesie współczesnego rozwoju i przemiany dawnej przemysłowej dzielnicy nie zostanie na jej terenie skrawek zieleni. Dzięki wysiłkom stworzono park z kilkoma strefami tematycznymi, z pawilonem kawiarnianym i sceną z zapleczem technicznym, zielony teren rekreacyjny, atrakcyjny i dla najmłodszych, i dla seniorów.
Osiedle ekonomiczne Atmosfera na osiedlu ESK2016 Nowe Żerniki we Wrocławiu, Arch_it Piotr Zybura, PAG Pracownia Architektury Głowacki, Studio TSB / Tadeusz Sawa-Borysławski, Horn Architekci, S3NS ARCHITEKTURA - IGOR KA
Nowe Żerniki odwołują się do idei wystawy mieszkaniowej WUWA we Wrocławiu z 1929 roku, w której ramach wybudowano w Europie sześć wzorcowych osiedli.
Według władz Wrocławia Nowe Żerniki stają się architektoniczną wizytówką Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Mają korespondować z założeniem wystawowego osiedla WUWA, tworząc samowystarczalną dzielnicę w zachodniej części miasta. Modelowe osiedle z kompletną infrastrukturą drogową i społeczną powstanie na 40 hektarach. Wrocławski magistrat zaplanował tam obiekty edukacyjne, kulturalne i mieszkalne.
Osiedle Atmosfera jest jednym z zespołów zabudowy współtworzących Nowe Żerniki. Składa się na nią dziesięć kameralnych i prostych budynków z usługami w parterach. Architektura stanowi tutaj nieprzytłaczające tło dla codziennego życia mieszkańców i budowania się sąsiedzkich relacji.
Ogród Ginących Roślin Świata Wraz Z Pawilonem Ogrodowym w Arboretum Sggw, Rogów, Pracownia JRK72
Ogród Ginących Roślin Świata to nowy dział w Arboretum SGGW w Rogowie. Powstał w 2017 r. w bezpośrednim sąsiedztwie alpinarium. Łączy on edukację i ochronę ex situ – ochronę gatunkową realizowaną poprzez przeniesienie zagrożonych i rzadkich gatunków poza miejsce ich naturalnego występowania w celu zapewniania im przetrwania oraz odpowiedniego stanu ochrony.
Celem Ogrodu Ginących Roślin Świata jest pokazanie złożoności zagrożeń, z jakimi zmagają się rośliny w różnych częściach świata, a także zagadnień ochrony bioróżnorodności na szczeblu lokalnym, krajowym i światowym. Służą temu również tablice edukacyjne umieszczone w różnych miejscach ogrodu i przedstawiające m.in. założenia konwencji CITES i zjawisko przemytu roślin, etykiety z nazwami roślin oraz ich statusem ochrony w różnych częściach świata. Całość dopełnia nieduży amfiteatr będący miejscem prowadzenia imprez edukacyjnych – Majówki w Arboretum, czy też koncertów.
Bałtyk office building, Poznań, MVRDV, Natkaniec Olechnicki Architekci
Za całość konceptu architektonicznego Bałtyku odpowiada holenderska pracownia MVRDV pod kierunkiem Nathalie de Vries w kooperacji z polskim biurem NO Natkaniec Olechnicki Architekci. Bałtyk to przykład harmonijnego łączenia starej i nowej architektury. W kontekście bliskości z historycznym budynkiem Centrum Designu Concordia Design i Przystanią został zaprojektowany jako przykład społecznie zaangażowanej, odpowiedzialnej architektury, która jednocześnie spełnia najwyższe standardy estetyczne.
- Oglądany z czterech stron smukły Bałtyk za każdym razem prezentuje się inaczej. Został wyszczuplony u szczytu, aby wzmocnić wrażenie obcowania z wieżowcem, jednak przy zachowaniu odpowiednich proporcji wobec wysokości sąsiadującej zabudowy - opowiada Nathalie de Vries, współzałożycielka pracowni MVRDV.
Przedszkole w Kleszczówce, Żory, Toprojekt
To przedszkole na Śląsku zachwyca dobrą architekturą, frustrację budzi fakt, że wnętrza nie zostały zrealizowane zgodnie z oryginalnym projektem. Zdaniem architektów z pracowni Toprojekt, edukacja przedszkolna jest jednym z najważniejszych etapów w rozwoju człowieka. - Powinno się dbać o jakość przestrzeni, w której się ten proces odbywa. Dzieci nie można lekceważyć i serwować im jedynie pokolorowanych wnętrz. Dziecko to poważny, wrażliwy odbiorca stawiający przed projektantem najwyższe wymagania - podkreślali architekci.
Przedszkole powstało na przedmieściach Żor jako rozbudowa parterowej szkoły. Jak wspominają architekci, niewielka działka o nieregularnym kształcie zbliżonym do trójkąta przeznaczona pod budowę segmentu przedszkolnego przy istniejącej szkole, narzucała rozwiązania dwukondygnacyjne, wprawdzie trochę przytłaczające, za to pozostawiające trochę terenu na placyk zabaw. Zamiast tego architekci zdecydowali się na parterowy budynek o zaokrąglonych narożnikach, który wypełnił prawie całą możliwą do zabudowania powierzchnię, a dla zabaw na wolnym powietrzu zaprojektowali rozległy taras na dachu.
Ratusz, Konstancin-Jeziorna, BBGK Architekci Sp. z o. o.
Nietypowy kontekst urbanistyczny stał się punktem wyjścia dla ukształtowania bryły ratusza i doboru materiałów. Budynek od strony ulicy Piaseczyńskiej ma reprezentacyjny charakter z wieżą i zegarem. Odsunięcie go od ulicy Warszawskiej, pozwala na dobrą ekspozycję bryły, jednocześnie tworząc plac o charakterze uporządkowanej przestrzeni miejskiej. Ze względu na tranzytowym charakter ulicy Nowopiaseczyńskiej parking położony jest od północnej strony budynku, przy ulicy Kolejowej. Z tej strony poprzez zielone patio, będą wchodzić wszyscy jego użytkownicy, choć wejście to ma mniej oficjalny charakter i bardziej kameralną skalę niż wejście główne.
Budynek zaprojektowano jako parterowy, jedynie skrzydło południowe ma dwie kondygnacje, zwieńczone wieżą, w której mieści się sala rady miasta. Wewnętrzna struktura zorganizowana jest wokół dwóch dziedzińców: wejściowego oraz wewnętrznego, na który otwierają się pomieszczenia biurowe. Obiekt ma dwa oblicza: zewnętrzne – bardziej reprezentacyjne i oficjalne oraz wewnętrzne – przyjazne dla jego użytkowników, otwarte i przejrzyste.
Unikato, Katowice, Robert Konieczny - KWK Promes
Twórcy mieli za zadanie stworzenie obiektu odznaczającego się nowoczesnością, a jednocześnie korespondującego z okolicznymi kamienicami z pierwszej połowy XX wieku i tych z lat 60. W efekcie powstał projekt, który w niepowtarzalny sposób kreuje przestrzeń Katowic. Wyższy o jedno piętro od przyległej kamienicy, nowy budynek mieszkalny czerpie inspiracje z charakterystycznego motywu połączenia białego okna z gładką elewacją. Jednocześnie gmach wybija się na pierwszy plan, dzięki prostej sześciennej bryle, którą dynamizują wysunięte poza fasadę, nieregularnie rozmieszczone balkony.
Nowoczesny projekt formą przywodzi na myśl tradycyjne śląskie „familoki”, które charakteryzuje prosta bryła oraz odcinająca się framuga okien w kolorze białym lub czerwonym. Czarna elewacja budynku nawiązuje natomiast do barwy okolicznych kamienic, które przez lata ekspozycji na smog i pył zmieniły kolor na ciemno szary lub nawet czarny. Ten sprytny zabieg był spowodowany potrzebą cięcia kosztów, ponieważ niewielki budżet miał zostać przede wszystkim przeznaczony na porządne materiały budowlane. By zagwarantować mieszkańcom ten komfort, ściany zostały wybudowane z naturalnych, ceramicznych pustaków Porotherm od Wienerberger. Właśnie to inteligentne połączenie historycznej architektury z technologią sprawia, że bryła Unikato zasługuje w pełni na swoją nazwę.
Wydział Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, BAAS arquitectura, Grupa 5 Architekci, Małeccy Biuro Projektowe
Nowy budynek Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego nawiązuje do tradycyjnej śląskiej architektury i charakterystycznej czerwonej cegły. Jego specyfiką jest wtłoczenie między stare kamienice i połączenie nowej zabudowy z istniejącą. Częścią fasady jest historyczna ceglana elewacja dawnej fabryki żarówek, którą uzupełnia ażurowa konstrukcja z pustaków ceramicznych.
Obiekt, którego powierzchnia wynosi 4,8 tys. m kw., mieści się w pobliżu obecnego kampusu uniwersyteckiego, przy ul. św. Pawła. Budynek zaprojektowano na planie prostokąta z wewnętrznym atrium. W zależności od strony jest on jedno-, dwu- i czterokondygnacyjny (nie licząc podziemnego parkingu).
Wokół niezadaszonego dziedzińca zlokalizowane są główne pomieszczenia wydziału: sala projekcyjno-filmowa i dwukondygnacyjne studio filmowe otoczone m.in. pracownią montażu, dźwięku, reżyserką czy przechowalnią sprzętu filmowego. Na pierwszym piętrze znajdują się pracownie fotograficzne, atelier z wyjściem na taras i ciemnia. Kolejne piętra to głównie sale wykładowe i pomieszczenia biurowe.
Budynek Sprzeczna 4, BBGK Architekci Sp. z o. o.
Projekt BBGK Architekci został okrzyknięty “manifestem prefabrykacji’, gdyż miał za zadanie odczarowanie prefabrykacji - technologii skompromitowanej w Polsce w epoce komunizmu osiedlami z wielkiej płyty. Budynek celowo powstał na działce pozornie niepasujacej do stereotypu prefabrykacji: niewielkiej, nieforemnej, w zwartej pierzejowej zabudowie. Świadomie zostały zastosowane wszelkie dostępne technologie prefabrykacji: barwiony beton licowy, odciski i reliefy, instalacje elektryczne zintegrowane ze ścianami i stropy grzejne. Obiekt złożony z wielkogabarytowych elementów nie posiada wykończenia, galanterii, ozdób. Jest szczerą opowieścią o tym, czym jest budynek, z czego jest zrobiony i jak pracuje.
Każdy element jest integralną częścią logicznej opowieści. Budynek stał się pretekstem do poruszenia ważnych zagadnień obecnych we współczesnym polskim budownictwie mieszkaniowym. Elewacje z czerwonego betonu są przykładem brania odpowiedzialności za sposób starzenia się zastosowanych materiałów, mając na uwadze powstające tynkowane obiekty mieszkalne i ich powszechny problem eleganckiego wyglądu tylko w momencie sprzedaży. Budynek zdobył wiele prestiżowych nagród i wyróżnień w tym Nagrodę Architektoniczną Prezydenta Warszawy.
Rudy Dom, Rudy, Toprojekt
Rudy Dom w Rudach na Śląsku wyróżnia się spójnością pomysłu, konsekwencją realizacji, dopasowaniem do potrzeb mieszkańców i do otoczenia. Ściany budynku wymurowano z ręcznie sortowanych cegieł odpadowych pochodzących z okolicznych cegielni.
Zgodne z regułą cysterską, oparte na zasadach ekologii i uszanowania przyrody budownictwo bazowało na łatwo dostępnych lokalnych materiałach – drewnie i cegle. W Rudach i najbliższej okolicy znaleźć można wiele przykładów wykonanych po mistrzowsku ceglanych budynków.
Sąd Rejonowy, Siedlce, HRA Architekci
Sąd Okręgowy w Siedlcach, dzieło pracowni HRA Architekci wzbudza podziw, szacunek i zaufanie. Surowy, chłodny gmach nie przeraża, ale powściągliwą bryłą tworzy pewien dystans. Udało się to osiągnąć poprzez monochromatyczną kolorystykę, dla każdego czytelny motyw uproszczonej kolumnady, rytmiczny, bardzo uporządkowany układ elewacji.
Akademeia High School, Warszawa, Medusa Group
Prywatne liceum przy ulicy Ledóchowskiej w Miasteczku Wilanów jest oryginalne pod wieloma względami. Budynek tworzy nową kategorię w swojej klasie i stanowi przykład harmonijnego łączenia wymogów otoczenia, uwarunkowań technicznych, architektury i szczególnej misji edukacyjnej. Obiekt jest kwalifikowany do międzynarodowego certyfikatu LEED, potwierdzającego stosowanie rozwiązań w zakresie proekologicznego projektowania budynków, ich budowy, użytkowania i konserwacji.
Celem założycieli szkoły było stworzenie miejsca, do którego uczniowie będą chętnie wracać. Stąd pomysł zaprojektowania przestrzeni na spędzanie czasu między zajęciami. Relaks na świeżym powietrzu umożliwi zielone patio. Kolejnym elementem jest eko-dach, czyli ekologiczny ogród na dachu szkoły, w którym można uprawiać zioła, warzywa i owoce.
We wnętrzu znalazły się nowoczesne laboratoria biologiczne, chemiczne, fizyczne, przestronne sale dydaktyczne. A także wyjątkowa przestrzeń do zajęć artystycznych i pracy twórczej, stumetrowa pracownia artystyczna, sala muzyczna ze studiem nagrań, studio fotograficzne, audytorium teatralne i komfortowa przestrzeń sportowa.
To szkoła bez typowych ławek. Wszyscy pracują tam w systemie stołów owalnych, nauczyciele nie mają pokoju nauczycielskiego, pozostając stale częścią pewnego zwartego, edukacyjnego ekosystemu.
Dom po drodze, Płock, Robert Konieczny - KWK Promes
Dom zaprojektowano na skarpie, a klientem był człowiek o bardzo stanowczych i nienegocjowalnych wymaganiach. Aby im sprostać, Konieczny opracował niezwykłą formę budynku unoszącego się nad zboczem i "owiniętego" meandrującą wstęgą drogi, biegnącej od szczytu skarpy, przez dom, aż do brzegu rzeki poniżej.
© Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
Właściciel, Główny projektant MAU - Mycielski Architecture & Urbanism
Główny Projektant V-ce Prezes Zarządu Pracownia Architektoniczna Ewy i Stanisława Sipińskich Sp. z o.o.
Główny Projektant Prezes Zarządu Pracownia Architektoniczna Ewy i Stanisława Sipińskich Sp. z o.o.
współzałożyciel OP Architekten
Założyciel, Architekt Studio ADS
Partner Horizone Studio