Polscy architekci, działacze i kolekcjonerzy pomogą zbudować szkoły dla potrzebujących

Istnieją miejsca na świecie, gdzie dostęp do wody pitnej, elektryczności czy książek jest luksusem, na jaki stać niewielu. Grupa działaczy pod skrzydłami dwóch polskich fundacji postawiła sobie za cel wybudowanie szkół dla najbardziej potrzebujących w dwóch z takich miejsc. Dokonają tego dzięki pomocy kolekcjonerów, którzy podarowali prace ze swoich kolekcji na charytatywną aukcję dzieł sztuki.

Aukcja odbędzie się w kwietniu w Warszawie, a dochód z niej zostanie przeznaczony na wybudowanie szkół zaprojektowanych pro bono przez grupę architektów. Trzecia Charytatywna Aukcja Sztuki Współczesnej Fundacji Razem Pamoja „Kolekcjonerzy Filantropami” odbędzie w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie w dniu 25 kwietnia 2018 r. o godzinie 19.00, a 24 i 25 kwietnia od 12.00 do 18.00 można obejrzeć prace w ramach wystawy przedaukcyjnej. Celem, na który zostaną przeznaczone pieniądze z aukcji, jest dokończenie budowy szkoły w Jacmel na Haiti, rozpoczętej dzięki działaniom fundacji Polska-Haiti oraz budowa nowej szkoły w slumsie Mathare w Nairobi, gdzie Pamoja działa od lat. 

Budowę szkoły im. Jana Pawła II w Jacmel zainicjowała Fundacja Polska-Haiti na skutek tragicznych wydarzeń na Haiti w roku 2010, kiedy to kraj został zniszczony przez trzęsienie ziemi. Prezeską fundacji jest Zofia Pinchinat-Witucka, córka Polki i Haitańczyka, którą tragedia dotknęła personalnie i postanowiła działać na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego poprzez wsparcie systemu szkolnictwa na Haiti. - W wyniku działań Fundacji Polska-Haiti w ciągu 2 lat udało się zebrać kwotę 2 400 000 zł, w znacznej części dzięki pomocy Caritas Polska. Pierwszy etap budowy zakończył się w 2015 roku i doprowadził do zrealizowania budynku w stanie surowym. Na dokończenie realizacji niezbędne jest zebranie około 800 000 zł – podsumowuje Zofia Pinchinat-Witucka

Aby wspomóc Polska-Haiti w dokończeniu budowy szkoły, zainspirowana ideą, jaka stoi za zbudowaniem szkoły na Haiti, do akcji włączyła się Fundacja Razem Pamoja, której maksymą jest hasło „Poznawać, działać, dzielić się”. – Zainteresował nas motyw pytania o potencjał alternatywnych modeli edukacji do powodowania zmiany społecznej i sformułowania konkretnej odpowiedzi w postaci projektu alternatywnej przestrzeni szkolnej dostosowanej do trudnego środowiska społecznego – mówią przedstawiciele Fundacji Razem Pamoja, która już po raz trzeci organizuje aukcję dzieł sztuki. Tym razem dochód z aukcji zostanie przeznaczony na dokończenie szkoły w Jacmel. Dodatkowym celem jest wybudowanie szkoły w slumsie Mathare w Nairobi, w którym Fundacja od lat realizuje projekty edukacyjne, społeczne i artystyczne.

Dzięki życzliwości artystów zeszłoroczne aukcje skończyły się sukcesem i udało się zebrać znaczące kwoty na działania fundacji Razem Pamoja w Kenii, Indonezji i w Polsce. Tegoroczna aukcja jest już trzecią aukcją charytatywną organizowaną przez Fundację Razem Pamoja. Jednak ta edycja różni się od poprzednich tym, że dzieła na nią zostały przeznaczone nie przez artystów, a przez czołowych kolekcjonerów polskich, którzy zrezygnowali z nich w swoich prywatnych kolekcjach na rzecz niesienia pomocy najuboższym. W akcję włączyli się czołowi polscy kolekcjonerzy, którzy wystąpili w roli filantropów i przekazali prace najznamienitszych artystów, takich jak: Tadeusz Hasior, Alfred Lenica, Natalia LL, Jerzy Nowosielski, Ewa Partum, Marek Raczkowski. – Kolekcjonerzy uważani są za niechętnych do dzielenia się okazami ze swoich kolekcji. Jednak nam udało się niemożliwe. Włączenie się kolekcjonerów do aukcji to bezprecedensowe połączenie efektów etycznych, artystycznych i kolekcjonerskich. Bardzo cieszymy się z takiego obrotu sprawy, ponieważ zależy nam na powodowaniu zmiany społecznej. Podarowane dzieła sztuki pozwolą bowiem dokonać dwóch innych dzieł. Chcemy szukać zmiany społecznej, alternatywnych modeli edukacji, rzadkich form oddziaływania sztuki – mówi Bartosz Przybył-Ołowski, prezes Fundacji Razem Pamoja.

Projekty szkół

Projekty obydwu szkół to unikalne dzieła sztuki architektonicznej, będące wyrazem precyzyjnego przemyślenia problemu alternatywnych przestrzeni, środowisk i modeli edukacji w odpowiedzi na konkretne wyzwania społeczne.

- Idea projektów zakłada odejście od klasycznej topologii szkoły z wyraźnym podziałem na korytarz i sale lekcyjne na rzecz otwartych, zdemokratyzowanych przestrzeni do uczenia się – mówi Siuda.

Szkoła w Jacmel, Haiti

Za projektem budynku stoi zespół polskich architektów: Katarzyna Dąbkowska, Jerzy Mazurkiewicz, Marta Niedbalec (obecnie Marta Hutnik), Łukasz Piasta, Kamil Rusinek oraz Maciej Siuda, we współpracy z Andrzejem Poznańskim z krakowskiej Grupy Perbo-Projekt.

Szkoła zajmuje powierzchnię 2000 mkw., posiada izby lekcyjne dla blisko 600 dzieci, pokoje dla nauczycieli, bibliotekę, salę komputerową oraz kuchnię ze stołówką. Projekt tworzy nową topologię szkoły. Brak tu wyraźnego podziału na komunikację i edukację. Zaprojektowana jest forma otwarta, gdzie sposób użytkowania definiuje czas: w trakcie zajęć całe wnętrze służy za przestrzeń do nauczania, zaś podczas przerwy jako ogólnodostępna komunikacja. Rozmyte są granice między korytarzem a salami wykładowymi. Budynek wypełnia całą długość działki, dzieląc ją tym samym na pół. Po przeciwnych stronach obiektu powstają dwa patia o odmiennym charakterze: zielone, ciche, przeznaczone do kontemplacji i nauki oraz otwarte, z bieżnią, boiskiem i placem do uprawiania sportu i rekreacji. Szkoła w sposób dosłowny staje się narzędziem łączącym zabawę z edukacją.

W roku 2014 Szwajcarska Fundacja Holcim Award zaliczyła projekt do grona 8 najważniejszych powstających realizacji architektonicznych powstających w Ameryce Południowej w latach 2013-2015.

Szkoła w Mathare Slum, Nairobi, Kenia

Projekt szkoły wykonała pracownia architektoniczna Macieja Siudy – jednego z czołowych polskich architektów, nagradzana takimi wyróżnieniami, jak „Taking Buildings Down“ nowojorskiego instytutu architektury Storefront for Architecture, „Gaudi 3“ Francuskiego Instytutu Architektury i wieloma innymi.

Budowa rozpoczęła się na wiosnę 2018 roku. Idea projektu zakłada stworzenie środowiska do nauczania. Architekci dążą do zdekonstruowania typowego myślenia o szkole jako budynku zamkniętym. Zaprojektowali miejsce pobudzające kreatywność, chęć poznawania i wyobraźnię. Tym samym ściany, podłogi, stropy, zamiast ograniczać, mają stymulować. Budynek ma zostać pozbawiony zwartej formy, na rzecz serii elementów przestrzeni, które razem tworzą ekosystem dydaktyczny. Celem jest stworzenie modelu edukacji przyszłości, wolnego od nadmiernej kontroli i nadzoru. Szacowane koszty wybudowania całej szkoły to 600 tys. zł.

Podobał się artykuł? Podziel się!