Budynek Międzynarodowego Centrum Muzyki nie narzuca się wielkimi gabarytami gmachu i mocno wyrasta z ziemi. Co ciekawe, architekci z poznańskiego studia GAB postawili na fasadę wykonaną w technologii ubijania ziemi, a także na współpracę w zakresie akustyki ze słynną firmą Nagata Acoustics.
Międzynarodowe Centrum Muzyki w Żelazowej Woli będzie miejscem szczególnym. Lokalizacja w tak wyjątkowym położeniu, sama w sobie stanowi ogromną nobilitację dla budynku, który poświęcony będzie muzyce. Dom powinien przede wszystkim pełnić rolę, ramy, tła dla muzyki, artystów i odwiedzających gości. Ponadczasowy charakter twórczości, emocjonalności Fryderyka Chopina powinien znaleźć odzwierciedlenie w jego architekturze. Winna być ona skromna i szczera, pozbawiona naiwnych skojarzeń wizualno-ideowych - takie były główne założenia projektu opracowanego przez studio GAB z Poznania, które wzięło udział w konkursie na projekt Międzynarodowego Centrum Muzyki.
Architektura i muzyka
Architektura i muzyka na pierwszy rzut oka wydają się być od siebie dalekie. Architektura jest materialna, można ją zobaczyć, dotknąć. Muzyka jest zjawiskiem niematerialnym, ulotnym, ma określoną wartość w czasie, działa na ludzkie emocje. Architektura lubi być tłem, muzyka nie powinna. Muzyka powinna być celebrowana, niezależnie od gatunku i miejsca. Muzyka łączy ludzi niezależnie od miejsca pochodzenia i czasu. Jej przekaz jest czytelny i jasny. Dobrą architekturę również cechuje czytelność i zrozumiałość dla odbiorcy. Prostota układów pozytywnie wpływa na ich odbiór. - Pomimo różnic muzyka i architektura mają ze sobą wiele wspólnego, potrafią się dopełniać i znakomicie ze sobą współgrać. Przyjęcie takiego założenia jako podstawowej tezy projektu doskonale opisuje i odzwierciedla nasze główne założenia projektowe - podkreśla architekt Piotr Grabowski, studio GAB.
Forma przestrzenna
Wybitne otoczenie, lokalizacja w Parku, tuż przy domu urodzenia Fryderyka Chopina stanowi wymagający kontekst. Dom Międzynarodowego Centrum Muzyki nie emanuje formą, nie narzuca się wielkimi gabarytami gmachu. Dom mocno wyrasta z ziemi, kolejne jego części są elementami parku. Budynek swoją formą, strukturą i tektoniką wtapia się w otoczenie jednocześnie podkreślając jego wyjątkowy, parkowy charakter.
Kontynuacja parku
Dom zaprojektowano jako cztery wyrastające z ziemi bryły. Obiekt zlokalizowany został na domknięciu osi parkowej, na której drugim końcu znajduje się dom urodzenia Fryderyka Chopina. Międzynarodowe Centrum Muzyki stanowi kontynuację parku, nie narzuca się jedynie dopełnia przestrzeń. Budynek został wpisany w działkę w taki sposób aby zostawić jak największą ilość istniejącej zieleni a najcenniejsze gatunki drzew na działce wykorzystać w postaci głównych składowych dziedzińca.
Układ funkcjonalny
Obiekt został podzielony względami funkcjonalnymi na cztery połączone przestrzenią wspólną i dziedzińcem bryły, które skupiają w sobie kolejne wymagane funkcje: dużą salę koncertową, małą salę koncertową, sale prób, część konferencyjną, edukacyjną oraz funkcje uzupełniające. Otoczenie sali koncertowej dopełnione jest funkcjami uzupełniającymi, pozwalającymi na sprawne funkcjonowanie obiektu. Bliskość garderób, pokojów dla gości, części administracyjnej ułatwi pracownikom MCM funkcjonowanie zarówno w przypadku koncertu, jak i dnia pracy. Studio nagrań znajduje się w pobliżu foyer, w sposób umożliwiający obsługę wszystkich sal jak i części konferencyjnej.
Części magazynowe, techniczne i warsztatowe zlokalizowane są w części budynku będącego pod ziemią, tuż przy południowej granicy terenu. W tym miejscu znajduje się również parking podziemny, zlokalizowany foyer budynku. Garaż został wbity w skarpę, która znajduje się w tej części terenu. Takie rozwiązanie pozytywnie wpływa na ekonomikę przedsięwzięcia. Główne wejście prowadzi od strony północnej do foyer sali koncertowej, poprzez kameralny dziedziniec. W foyer zlokalizowana jest kawiarnia ze sklepikiem, wystawa instrumentów historycznych, kasy punkt informacyj. Foyer otacza zielony dziedziniec wokół którego rozproszone zostały części z pozostałymi funkcjami obiektu, a także schody prowadzące na zielony taras widokowy. Ze względów funkcjonalnych i akustycznych rozdzieliliśmy części związane z dźwiękiem. W ten sposób powstały cztery główne bryły domu. Każda bryła odpowiada konkretnej funkcji. Przestrzeń dopełniają strefy uzupełniające i W Międzynarodowym Centrum Muzyki znajdą się dodatkowe sale prób, sale edukacyjne, a także sala konferencyjna. Otoczenie akustyczne każdej z tych przestrzeni zostanie zaprojektowana tak, aby zapewniać równomierne rozproszenie odbić dźwięku, jednocześnie kontrolując pogłos dzięki odpowiedniej objętości oraz absorpcji dźwięku oraz zapobiegając szkodliwym efektom akustycznym za pomocą metod rozpraszania dźwięku i odpowiedniej geometrii pomieszczenia. Elementy zmiennej akustyki zostaną uwzględnione w pomieszczeniach wymagających różnorodności i elastyczności zastosowań lub regulacji przez użytkowników.
Dom muzyki
Duża sala koncertowa pełni rolę serca budynku. To ona ma zapewnić niepowtarzalne wrażenia widzom i muzykom. Cała funkcja jej zaplecza została zaprojektowana w taki sposób aby przeprowadzenie wydarzeń związanych z muzyką było jak najbardziej sprawne i wygodne, zarówno dla widzów jak i muzyków. Odpowiednia szerokość przejść, lokalizacja garderób, wygodna przestrzeń za sceną w której gromadzą się muzycy orkiestry i ich instrumenty przed koncertem i próbami, pomieszczenia obsługi, emisji w pobliżu sceny, wszystko to ma na celu sprawną obsługę wydarzeń. Wygodne obejście sali i funkcje uzupełniające mają w czytelny i jasny sposób rozprowadzać gości z foyer w kierunku ich foteli znajdujących się w sali koncertowej. W celu swobodnego przepływu widzów do sali prowadzi kilka wejść. Przy niewielkiej ilości publiczności (650 osób) podkreśla to wrażenie wyjątkowości wydarzenia. Mała sala koncertowa zlokalizowana jest w pobliżu dużej, w taki sposób aby funkcje uzupełniające mogły służyć im obu a jednak zlokalizowany jako osobne układy, tak żeby nie wpływać na siebie negatywnie pod względem akustycznym i funkcjonalnym.
Ubijana ziemia
O wyjątkowym wyrazie architektonicznym stanowi materiał wykańczający fasady obiektu. Fasady wykonane w technologii ubijania ziemi mają na celu wpisanie obiektu w otoczenie, bezpośrednio z niego czerpiąc. Cztery bryły o zmiennej, plastycznej tektonice nadają obiektowi unikatowy, a zarazem skromny charakter. Zmieniające barwę i charakter fasady w zależności od warunków atmosferycznych podkreślają relacje domu z miejscem. Budynek nie krzyczy, a nawiązuje dialog z otoczeniem. - Ubijana ziemia- Rammed earth, to technika tworzenia ścian, lub jej okładzin z ziemi. Ściana powstaje w szalunkach, wykonanych z desek albo metalu. Do wykonania stosuje się mieszankę ziemi i gliny o niewielkiej wilgotności, która jest stopniowo wsypywana do szalunku i ubijana. Dla uzyskania efektu dekoracyjnego wykorzystuje się mieszanki o różnych kolorach. Odpowiednio dodatki, takie jak wapno lub cement pozytywnie wpływają na stabilizację ścian. Przez ubijanie kolejnych warstw uzyskuje się element pożądanej wysokości, następnie szalunek jest rozbierany. Prace wykonuje się ręcznie lub maszynowo. Gotowa ściana lub element wysycha powoli - opowiada Grabowski. Budynki z ubijanej ziemi uważane są za zgodne z założeniami zrównoważonego rozwoju. Wykorzystanie lokalnego surowca zmniejsza zużycie energii (transport, produkcja materiałów budowlanych), a po wyburzeniu budynku powstaje minimalna ilość odpadów. Ściany w technice RE mają również dużą bezwładność cieplną, pozwalają na racjonalne zarządzanie chłodem i ciepłem w budynku.
Autor: Gab
Architekt: Piotr Grabowski
Zespół projektowy: Marcin Gęzikiewicz, Anna Swarowska
Wizualizacje: GID Studio, Krzysztof Szajkowski
Akustyka: Nagata Acoustics America, Inc
© Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
Prezes Zarządu, Architekt Ingarden & Ewý Architekci
Współwłaściciel, Architekt AD Artis Architects
Partner Horizone Studio
Partner Horizone Studio
Architektka, Wiceprezeska OW SARP Pracownia Architektoniczna Aleksandra Wasilkowska
Wiceprezes zarządu, Architekt Ingarden & Ewý Architekci