Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju przedstawiło założenia Narodowego Planu Rewitalizacji (NPR). Dzięki niemu rewitalizacja ma być kompleksowa, przyjazna i skuteczna.
MIiR po raz pierwszy zaprezentowało założenia Narodowego Planu Rewitalizacji na Kongresie Rewitalizacji, który odbywał się w dniach 4-6 czerwca 2014 r. w Krakowie. W ten sposób rozpoczął dyskusję nad jego zakresem ze wszystkimi partnerami związanymi z rewitalizacją obszarów zdegradowanych.
NPR ma być dokumentem rządowym, który stworzy przyjazne warunki dla prowadzenia rewitalizacji w Polsce, np. poprzez projekty zmian w prawie, stworzenie spójnego systemu i określenie źródeł finansowania rewitalizacji, czy wypracowanie wzorcowych dokumentów.
MIiR uważa, że program ma być odpowiedzią na niekorzystne procesy, które zachodzą na obszarach zdegradowanych, przede wszystkim w miastach. Te procesy i ich skutki to m.in. problemy ekonomiczne, niszczejąca infrastruktura. Skala potrzeb jest bardzo duża - wg opracowania Instytutu Rozwoju Miast „Skala degradacji miast w Polsce”, nawet 20 proc. obszarów miejskich wymaga rewitalizacji. Dotyczy to niemal 2,4 mln mieszkańców naszego kraju.
Dokument zdaniem MIiRu ma stanowić odpowiedź na negatywne zjawiska i tendencje w miastach, np. chaotyczne rozpraszanie zabudowy miejskiej, czyli tzw. rozlewanie się miast, wyludnianie się ich centrów, zanieczyszczenie powietrza. Chodzi o promowanie idei „powrotu do miast” – zwartych w zabudowie, ograniczających emisyjność, charakteryzujących się dbałością o zieloną infrastrukturę i jednocześnie przyjaznych mieszkańcom.
Horyzont czasowy dokumentu to 2022 rok, wiąże się to z dużymi środkami dostępnymi dla Polski z budżetu UE na lata 2014-2020 (przewiduje się, że na szeroko rozumianą rewitalizację będzie to nie mniej niż 25 mld zł), a z drugiej umożliwi zbudowanie mocnych podstaw dla krajowych instrumentów, po jego zakończeniu.
Priorytet: skuteczna rewitalizacja
W NPR rewitalizacja definiowana jest jako wyprowadzanie ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez przedsięwzięcia całościowe, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone we współpracy z lokalną społecznością, w sposób zaplanowany oraz zintegrowany przez określenie i realizację programów rewitalizacji.
Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju chce zerwać z postrzeganiem rewitalizacji jako zbioru punktowych, oderwanych od siebie działań. Dobrze prowadzona rewitalizacja powinna być: kompleksowa poprzez zmiany w różnych sferach życia mieszkańców miasta – społecznej, kulturowej, gospodarczej, przestrzennej itp.; zintegrowana poprzez współpracę i uporządkowanie działań różnych podmiotów; prowadzona w ścisłej współpracy ze społecznością lokalną i skoncentrowana terytorialnie.
Postępowanie według planu
MIiR zwraca uwagę, że konieczne jest opracowywanie przez gminy programów rewitalizacji – podstawy wszelkich działań rewitalizacyjnych. Samorządy lokalne powinny wypracować, a potem wdrażać je we współpracy ze społecznością lokalną.
MIiR twierdzi, że projekty rewitalizacyjne powinny wynikać z takiego przemyślanego planu działania. Dobry program rewitalizacji powinien koncentrować się na rozwiązaniu najważniejszych problemów, a nie być „zbiorem życzeń”.
Ministerstwo sądzi, że objęcie danego obszaru takim programem (spełniającym wymogi NPR) będzie podstawą do udzielenia wsparcia z dedykowanych rewitalizacji instrumentów unijnych i krajowych lub korzystania z preferencji w innych instrumentach i programach sektorowych.
NPR - konstrukacja
MIiR założyło, że plan rewitalizacji będzie się opierać na 4 modułach: dokumenty, zmiany w regulacjach i nowe regulacje (rozwiązania legislacyjne), instrumenty wsparcia (krajowe i unijne), informację i edukację. Rdzeniem całej struktury będzie dokument główny NPR – przyjmowany przez Radę Ministrów „parasolowy” dokument obejmujący wszystkie aspekty i sfery realizacji Planu (diagnozę, cel strategiczny, obszary jego realizacji itp.).
Zgodnie z przyjętym harmonogramem, przedstawienie Narodowego Planu Rewitalizacji Radzie Ministrów będzie miało miejsce na przełomie 2014 i 2015 roku.
Architekt Kazimierski i Ryba sp.j.
Architekt Kazimierski i Ryba sp.j.
Architekt PRC Architekci
Architekt, założyciel nsMoonStudio
Generalny projektant, właściciel S.A.M.I. Architekci
Dyrektor Generalny Biuro Architektoniczne WIZJA Sp. z o.o.